روزها

كام تلخ بوميان

زهرا جوهرچی: نمایشگاه پاریس در سال ۱۹۰۰ میلادی، در میان نمادهای پیشرفت آن زمان، یک باغ‌وحش انسانی نیز داشت. مردم بومی به بخشی از جوامع بشری گفته می‌شود که هنوز براساس آداب و سنت‌های خود زندگی می‌کنند. میلیون‌ها توریست و محقق سالانه زندگی بومیان هند، استرالیا، آفریقا، آمریکا و... را بررسی و مطالعه می‌کنند، در مراسم آنها شرکت می‌کنند، صنایع دستی آنها را می‌خرند و در جشن و آیین آنها شرکت می‌کنند. کمتر از پنج درصد جمعیت جهان را بومیان تشکیل می‌دهند و ایالات متحده از آغاز تاریخ خود مردم دنیا را به‌سوی خود جذب کرده است. در مدت ۳۰۰ سال میلیون‌ها نفر مهاجر به ایالت‌های مختلف روی آوردند. آذوقه ارزان، خاک دست‌نخورده، احشام پروار، اسب و زنبور عسل مردم گرسنه را به‌سوی خود می‌خواند؛ اما این مهاجران زندگی را به کام بومیان تلخ کردند. از بومیان کشت ذرت، شکار و صید ماهی را می‌آموختند؛ اما آنها سرانجام به دست همین تازه‌واردان نابود می‌شدند. در حدود ۲۰ هزار برده از سواحل آفریقا برای کار و کشت و زرع در مناطق مهاجرنشین پراکنده بودند. این بردگان چه کسانی بودند؟ آنها بومیان آفریقایی بودند که از قبیله و آداب و سنن خود دور افتاده بودند. بومیان هر منطقه فرهنگ و رسوم خود را دارند. برای مطالعه فرهنگ عمیق باید سفر کرد، از بومیان آموخت و باید پذیرفت که جهان فرهنگی چقدر می‌تواند متفاوت باشد. تخمین زده شده که بومیان به هفت هزار زبان در جهان صحبت می‌کنند و نشان‌دهنده پنج هزار فرهنگ گوناگون هستند. فعالان اجتماعی و محیط‌زیستی در کنار دفاع از حقوق بومیان از بعضی سنت‌ها مانند ختنه‌کردن دختران یا شست‌وشوی مردگان در رودخانه‌ها و سوزاندن در معابر عمومی انتقاد می‌کنند و خواستار توقف آنها هستند. سازمان ملل متحد ۹ آگوست را به‌عنوان روز بومیان به‌منظور تضمین حقوق آنها نام‌گذاری کرده است.