روایتی از میان ۴۰ هزار غرفه «باسلام»
ماندگاری 300ساله روی دیوار
شیما پاکزاد: «وقتی خانواده فهمیدند میخواهم دانشگاه نروم و فقط کار کاشی را ادامه دهم، میخواستند قورتم دهند! غریبه و آشنایی نبود که برای نصیحت سراغ من نفرستند. دانشگاه چیزی برای من نداشت و در نهایت این من بودم که بردم». حالا صبا کاظمی ۲۲ساله، 11 سال است که کاشی هفترنگ میسازد. همهچیز از تابستان 11سالگی صبا شروع شد. وقتی که با مادرش برای تفریح سر کلاس استاد خاکنگار رفت و خواهش کرد بگذارند او هم طراحی کند، چنان مهارتی از خود نشان داد که سه روز بعد کنار آموزش همانجا استخدام شد. اولین حقوقش از طراحی کاشی را همان تابستان گرفت. فکر نمیکرد این سرگرمی برایش حرفه و هنر جدی شود. کنار مادرش که دو سال زودتر از خودش این هنر را آموخته بود و او را استاد دومش میداند، کار کرد. اولین فرصت کاری جدی صبا و مادرش وقتی بود که اتاقی را در باغ نگارستان در اختیارشان گذاشتند. به جای اجاره برای فضای داخلی باغ یا هدیه مراسمها کاشی میساختند. بعد از دو، سه سال، مجبور شدند آنجا را ترک کنند. بعد از مدتی بخشی از فضای نسبتا بزرگ خانه را خالی میکنند تا هم اجاره ندهند و هم خواهر صبا تنها نماند. هر روز سفارشها کمتر میشد. صبا علاقهای به بازاریابی ندارد و میگوید: «من با دید هنری به کار نگاه میکردم. کارهای بازاریابی در توانم نیست. تا مجبور نشوم و به خط قرمز نرسم، این کار را نمیکنم. فکر میکردم این چیزها مهم نیست و آدم فقط باید کارش خوب باشد». اما کمکم احساس کرد درجهیکبودن کافی نیست. میداند اگر جنس باکیفیت اما با قیمت زیاد تولید کنند، چون محصول ایرانی است، کسی نمیخرد اما برای محصولات خارجی بیشتر هم میپردازند. صبا معتقد است فقط محصول ایرانی ارزان شانس فروش دارد. از اینکه مشتریها تفاوت بین کار چاپ و دست را هم درک نمیکنند، دلخور است. خاطره تلخی دارد که مشتری کاشی چاپی را گذاشته جلویش و گفته: «عین کار توست با قیمت خیلی کمتر!» ولی هیچوقت به کنارگذاشتن این هنر فکر نکرده است. کاشیها و سرامیکهای نیمهآماده را با وسواس انتخاب میکند. طرح را روی کاغذ میکشد و خطوط طرح را سوزن میزند و سوراخسوراخ میکند. میگذارد روی کاشی و با گرد ذغال روی کاغذ میکشد تا خطوط طرح روی کاشی بیفتد. بعد با قلم فلزی و سیاهقلم روی خطوط میکشد و بعد هم با آبرنگ رنگ میکند. رنگها به سفیدی میزند و نتیجه کار روی کاشی تا قبل از رفتن به کوره معلوم نیست. برای همین هنوز لحظه بازکردن درِ کوره و دیدن کاشیهای پخته و براق، تکراری نمیشود و او را سر ذوق میآورد. گاهی هم با دیدن کاشیهای شکسته در کوره ذوقش کور میشود. هرچند کم پیش میآید. سالهاست که میخواهد آشپزخانه و سرویس بهداشتی خانه خودشان را کاشی کند. فعلا فقط یک لوستر کاشیکاریشده برای خانه ساخته که خیلی دوستش دارد. حالا به پیشنهاد دوستش در «باسلام» ثبتنام کرده تا اینترنتی بفروشد. اسم غرفهشان «صبامیرزا» است. میرزا را از فامیل مادرش که میرزاییان است برداشته. «صبامیرزا» کاشیهای هفترنگ با عمر 300سالهای میسازد. «باسلام»، یک بازار اجتماعی آنلاین برای کسبوکارهای خانگی محلی و غیرکارخانهای است. با اسکن QR کد، میتوانید به غرفه «صبامیرزا» بروید.