حقوق حیوانات در ۲۰۲۰ و سال پیش‌رو
سپهر سلیمی
سال ۲۰۲۰ میلادی در دوران بیماری کرونا سپری شد. بیماری که در ابتدا با خالی‌شدن شهرها، برگشت حیوانات به مناطق زیست قبلی خود، خانه‌نشینی اجباری شهروندان و ترس از ابتلا به بیماری‌های مشترک با حیوانات این نوید را می‌داد که بشر بیش از هر زمانی نسبت به رفتار اشتباه خود با حیوانات درس عبرت بگیرد. در این یادداشت به‌طور خلاصه نگاهی دارم به برنامه‌های پیش‌روی حامیان حقوق حیوانات در سال جدید و برخی از اتفاقات خوب سال گذشته میلادی.
گروه‌ها و فعالان حقوق حیوانات در جهان همگی اتفاق‌نظر دارند که با توجه به اینکه کرونا بستر مناسبی برای هشدار نسبت به استفاده از محصولات حیوانی ایجاد کرده است، بنابراین مهم‌ترین هدف برای سال جدید تلاش برای کاهش استفاده از محصولات حیوانی است. از این‌روست که رئیس سازمان بهداشت جهانی هفته گذشته ضمن اعلام اینکه کرونا آخرین همه‌گیری جهانی نخواهد بود، گفت: «همه‌گیری کرونا، ارتباط صمیمانه میان سلامت انسان، حیوانات و سیاره را برجسته کرده است. هرگونه تلاش برای بهبود سلامت انسان محکوم به فناست؛ مگر آنکه به ارتباط حیاتی میان انسان و حیوانات و تهدید موجود در زمینه تغییر اوضاع اقلیمی هوا که زمین ما را کمتر قابل سکونت می‌سازند، اشاره داشته باشد». گرمایش جهانی و تغییر اقلیم یکی دیگر از مهم‌ترین عوامل انقراض گونه‌های حیوانی و گیاهی در جهان است. انتخاب بایدن و اعلام برگشت آمریکا به تعهدنامه تغییرات اقلیمی پاریس امیدواری‌ها برای جهانی تلاش در جهت کاهش اثرات ویرانگر گازهای گلخانه‌ای را افزایش داده است. در کنار امیدواری‌ها برای سال آینده در سال ۲۰۲۰ شاهد اتفاقات خوب برای حیات وحش نیز بودیم. مهم‌ترین مسئله افزایش توجه جهانی به تجارت غیرقانونی حیات وحش بود. پنگولین‌ها از نخستین بهره‌مندان از کرونا در سال ۲۰۲۰ بودند. این حیوان که گفته می‌شود عامل اصلی سرایت ویروس کرونا به انسان بوده است و رکورددار شکار و قاچاق در بین پستانداران است، بسیار مورد توجه قرار گرفت و در نهایت دولت چین مجبور شد استفاده و تجارت داخلی این حیوان را ممنوع اعلام کند. کرونا باعث شده تعطیلی بازارهای فروش گوشت و محصولات غیرقانونی حیات وحش به یک مطالبه جدی در شرق آسیا تبدیل شود. بر اساس نظر‌سنجی انجام‌شده توسط صندوق جهانی حیات وحش، ۷۲ درصد مردم ژاپن خواهان بستن این بازارها هستند. این رقم در میانمار ۹۱ درصد، در تایلند ۷۹ درصد و در هنگ‌کنگ ۸۰ درصد بوده است. در این سال و پس از اعلام احتمال آلوده‌بودن مینک‌هایی که در مزارع تولید پوست در دانمارک پرورش داده می‌شوند، دولت این کشور اعلام کرد ۱۵ میلیون مینک را خواهد کشت. این اتفاق از خبرهای ویژه حوزه حقوق حیوانات در سالی که گذشت بود که بار دیگر توجهات جهانی را به وجوه ضد حقوق حیواناتی و محیط‌زیستی صنعت تولید پوست و مد جلب کرد. در سال‌های گذشته ممنوعیت استفاده از پوست و خز در برندهای معروف جهانی شتاب داشته است. در سال ۲۰۱۹ مقامات ایالت کالیفرنیا اعلام کردند از سال ۲۰۲۳ استفاده از خز در هرگونه لباس، کیف و کفش ممنوع خواهد شد. افزایش برندهایی که با خز خداحافظی می‌کنند و تولید محصولات مصنوعی جایگزین از اتفاقات خوب حقوق حیواناتی در سال‌های پیش‌رو خواهد بود. از دیگر اتفاقات خوب می‌توان به کاهش تلفات جاده‌ای حیات‌وحش اشاره کرد. به گزارش نشنال جئوگرافی، در ماه‌های مارس و آوریل، کاهش ۷۳درصدی ترافیک جاده‌ای در ایالات متحده آمریکا منجر به کاهش ۵۸درصدی تصادف و تلفات پستاندارانی مانند گوزن، خرس و شیرکوهی شده است. این مسئله برای دیگر نقاط جهان نیز قابل‌تعمیم است. نجات کاوان، فیل ۳۵ساله باغ‌وحش اسلام‌آباد لقب تنهاترین فیل جهان را گرفته بود و رفتن به محیطی طبیعی در کامبوج از خبرهای خوب و نمادین حقوق حیوانات در سالی که گذشت بود. کاهش مصرف گوشت در سطح جهان یکی دیگر از اتفاقات خوب حقوق حیواناتی در سطح جهان بود. رشد تصاعدی موارد ابتلا به کرونا در کشتارگاه‌ها در نقاط مختلف جهان به جریان کاهش مصرف گوشت در جهان کمک کرد. مطابق اطلاعات منتشرشده از سوی سازمان ملل متحد در تابستان سال جاری، سرانه مصرف گوشت به پایین‌ترین میزان خود در ۹ سال اخیر رسیده که نشانگر کاهشی سه‌درصدی نسبت به سال گذشته است.