اسناد تجاوز عراق پیش از آغاز جنگ

در منابع تاریخی و رسمی، روز ۳۱ شهریور سال ۱۳۵۹ که ارتش عراق به طور همه‌جانبه و گسترده از زمین، دریا و هوا حمله خود را به تمامیت ارضی ایران آغاز کرد، به‌عنوان آغاز جنگ ایران و عراق شناخته می‌شود. واقعیت این است که بر اساس اسناد و مدارک معتبر موجود، از فردای انعقاد موافقت‌نامه الجزایر بین ایران و عراق در سال ۱۳۵۳ تا زمان اعلام لغو یک‌طرفه آن از سوی شورای فرماندهی عراق در تاریخ 27/6/1359 عراقی‌ها به‌هیچ‌وجه از انعقاد آن راضی نبوده و به دنبال فرصت مناسبی بودند تا اوضاع را به قبل از آن بازگردانند. برخلاف تلقی رایج که وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ به عنوان اصلی‌ترین عامل تیرگی روابط دو کشور ایران و عراق و سرانجام آغاز حمله نظامی عراق به ایران یاد می‌شود، همگی قرائن و شواهد، حاکی از آن است که رژیم بعث عراق و شخص صدام، از مدت‌ها قبل از سقوط شاه به دنبال بازیابی هویت و قدرت عراق در سطح منطقه، ولو به بهای جنگ با یکی از کشورهای منطقه بوده‌اند. این اسناد، بخش کوچکی از تحرکات مرزی ارتش عراق در سال‌ها و ماه‌ها قبل از آغاز رسمی جنگ ایران و عراق در شهریور ۱۳۵۹ را نشان می‌دهد. ترتیب سازماندهی اسناد بر اساس تاریخ واقعه است که به دو دوره قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی قابل تفکیک هستند. خویشتن‌داری مسئولان ایرانی و گوشزدکردن لزوم رعایت الزامات حسن هم‌جواری بین دو کشور به مقامات عراقی، چه قبل و چه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به خوبی در مفاد اسناد مذکور قابل استخراج است.