پیک چهارم و ضرورت اقدام انقلابی در مقابله با کرونا

علی شعبانی*، پوریا مستغنی*: یک سال و چند ماه از شیوع ویروس کرونا در کشور می‌گذرد و مدیران اقدامات متعددی برای قطع زنجیره انتقال انجام داده‌اند. از میان برخی اقدامات مؤثر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: صدور بخش‌نامه استفاده از ماسک در مراکز عمومی ارائه آمار روزانه فوت‌شدگان، مبتلایان و بهبودیافتگان توصیه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی تعطیلی یا محدودکردن فعالیت مراکز اقتصادی حسب ضرورت حذف کوتاه‌مدت طرح ترافیک زوج و فرد و کاهش زمان طرح کاهش ساعات کار ادارات و انجام بخشی از امور به‌صورت دورکاری تقویت سیستم اینترنت تعطیلی فضاهای آموزشی، تفریحی، گردشگری و... اعلام وضعیت شهرها براساس رنگ و ایجاد حساسیت برای درک شرایط و رعایت دستورالعمل‌ها اعلام برنامه محدودیت تردد بین‌شهری در وضعیت‌های حاد منع تردد اتومبیل‌ها از ساعات 21 تا 4 بامداد (یا ۲۲.۰۰ تا ۰۳.۰۰). توصیه به پرهیز از انجام سفرهای غیرضروری و... . در 29 فروردین 1399 بر‌اساس گزارش سخنگوی وزارت بهداشت، مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به 79هزارو 494 نفر و آمار فوت‌شدگان به چهارهزارو 958 نفر رسید. بنابه همان گزارش 319هزارو 879 نفر آزمایش تشخیص کووید۱۹ در کشور انجام داده‌ بودند. آخرین آمار-‌۱۴ فروردین۱۴۰۰- تعداد کل جان‌باخته‌های ناشی از کرونا به 63 هزار نفر رسیده است. ۴۷ شهرستان در وضعیت قرمز، ۱۲۶ شهرستان نارنجی، ۲۴۷ شهرستان زرد و ۱۴ شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند. روند ابتلا و شیوع کرونا در اغلب استان‌ها رو به افزایش است. با وجود هشدارهای مداوم و با اینکه تمام توان کشور در یک سال گذشته صرف مبارزه با ویروس کرونا شده است، مسئولان وزارت بهداشت از شروع پیک چهارم کرونا به‌خصوص با نوع جهش‌یافته انگلیسی سخن می‌گویند. شاهد خیز موج چهارم کرونا در بسیاری از استان‌ها از جمله البرز، ایلام، گیلان، چهارمحال‌و‌بختیاری، مازندران، قزوین و...هستیم و آمارها بسیار نگران‌کننده است. با توجه به خیز کرونا و پیک چهارم و قدرت مبتلاکنندگی ویروس کرونای انگلیسی، این پرسش پیش می‌آید که این زنجیره انتقال تا چه روزی ادامه خواهد داشت و چگونه می‌توان امیدوار به قطع آن شد؟ زیرا با توجه به روند بسیار کند تولید و توزیع واکسن در جهان پیش‌بینی می‌شود تا مدت طولانی مردم جهان و مخصوصا ایران با پیامدها و خسارات این ویروس روبه‌رو باشند. با توجه به وضعیت خطرناک و جهش ویروس هر بار به‌گونه‌ای دیگر، مدیران کشور باید تصمیم جدی و قاطع درخصوص قطع زنجیره انتقال ویروس اتخاذ کنند. بسا که این تصمیم بتواند الگویی مناسب برای سایر کشورهای دنیا باشد. وزیر بهداشت و درمان بارها نگرانی خود را از احتمال تهاجم موج چهارم کرونا در نوروز در صورت عدم رعایت پروتکل‌ها و دستورالعمل‌ها اعلام کرد. اما اخبار حاکی از افزایش صددرصدی ترددها در نوروز امسال نسبت به دوره مشابه سال قبل است. اکنون تأکید مسئولان به عدم برگزاری دورهمی‌ها ازسوی افرادی است که از سفرهای نوروزی بازگشته‌اند و چند درصد به توصیه‌ها عمل خواهند کرد؟ کارشناسان از قابلیت انتقال کرونای انگلیسی از هر فرد به 2.1 نفر سخن می‌گویند. در همین حال از شیوع سوش برزیلی کرونا که در مقابل واکسن نیز مقاوم است ابراز نگرانی می‌شود. چنانکه گفته شده، خوزستان که هنوز نگرانی از وضعیت برطرف نشده تنها طی پنج روز به وضعیت فوق حاد رسیده بود. طبق اعلام وزارت بهداشت تاکنون فقط ۷۹۰ هزار دوز واکسن وارد شده است، یعنی امیدی به حل مشکل با واکسیناسیون نیز در کوتاه‌مدت نمی‌رود. در شرایط فعلی جای خوش‌بینی و ریسک و آزمون و خطا نیست و بهتر است یک تدبیر انقلابی در مبارزه با کرونا اتخاذ شود. مطلوب بود که برای تعطیلات نوروز از ۲۸ اسفند تا ۱۴ فروردین سال نو، با یک برنامه انقلابی، تردد‌های جاده‌ای (خودرویی) به مدت ۱۵ روز به استثنای خودرو‌های نظامی و امدادی ممنوع می‌شد. تمام فروشگاه‌ها و مشاغل را با اطلاع از یک ماه قبل تعطیل می‌کردند. به هیچ خودرویی حق حرکت به خارج از محل خود داده نمی‌شد. شهروندان در مدت مورد نظر اجازه تردد نمی‌داشتند. بدیهی است با توجه به اعلام قبلی و آمادگی شهروندان با تمهید نیازهای اولیه، مردم آمادگی ذهنی ماندن در خانه به مدت دو هفته را داشتند. اما متأسفانه چندگانگی در بیان مسئولان و سیاست‌های متناقض و عدم اقدام عملی در جهت الزام به رعایت پروتکل‌ها، باعث بروز این وضعیت نگران‌کننده شد. گرفتن جلوی خسران از هر مرحله، امری عقلایی و مفید است. راهکار کلیدی برای خروج از بن‌بست و قطع زنجیره انتقال، تنظیم یک برنامه جامع همکاری ملی در ریشه‌کنی کرونا اعم از ممنوعیت تردد عمومی به‌مدت ۱۵ روز در سطح شهر‌ها و جاده‌های بین استان‌ها، خانه‌نشینی الزامی مردم، همیاری و تأمین نیازهای اولیه معیشت گروه‌های کم‌درآمد، آموزش فراگیر بهره‌گیری از فناوری‌ها و تقویت حس مسئولیت جمعی است. بی‌گمان خسارت و زیان‌های مادی ناشی از تعطیلی فعالیت‌ها، پرداخت کمک‌هزینه دولتی به اقشار آسیب‌پذیر، کارگران و...، در قیاس با ابتلای گسترده مردم و پیامد فراگیری پیک چهارم و خسران در سرمایه‌های انسانی، بسیار ناچیز است و البته خسارات مادی قابل جبران است. با بهره‌گیری از فضای مجازی و رسانه‌ها، می‌توان انسجام اجتماعی و همدلی‌ها را تقویت کرد و بر مشکلات عمومی و بزرگ فائق آمد. پس از آب و نان، سلامتی مقدم بر هر نیاز دیگری است. *فعال اجتماعی و فرهنگی- *مدیر سازمان مردم‌نهاد مدیریت شرایط اضطراری افسان