مأمور پلیس مینیاپولیس در قتل جورج فلوید گناهکار شناخته شد
عدالت یکجانبه؛ حکمی فراتر از مرزهای آمریکا
نزدیک به یک سال پس از قتل «جورج فلوید»، مرد سیاهپوستی از ایالت مینهسوتا، هیئتمنصفه دادگاه شهر مینیاپولیس، «دریک شوین»، مأمور سابق پلیس این شهر را مجرم شناخت. فلوید پس از ارائه یک اسکناس تقلبی به یک فروشگاه، از سوی پلیس بازداشت شد و تصاویر منتشرشده از لحظه بازداشت فلوید نشان میداد دریک شوین به مدت نزدیک به 10 دقیقه زانوی خود را بر گردن فلوید که روی زمین دراز کشیده، قرار داده بود. قتل جورج فلوید، خشونتها و آشوبهایی بیسابقه در سراسر ایالات متحده را از سوی جنبش «جان سیاهان مهم است» در پی داشت؛ اما اغلب سیاستمداران در داخل و خارج آمریکا ترجیح دادند تنها بخشی از ماجرا را ببینند و در واکنش به این حکم، از «اجرای عدالت» استقبال کرده و آن را گام مثبتی در راستای برقراری برابری نژادی در جهان توصیف کنند. بر اساس رأی هیئتمنصفه، «دریک شوین» در همه اتهامات واردشده در پرونده قتل جورج فلوید گناهکار شناخته شد. شوین به قتل غیرعمد از طریق یک فعل مجرمانه (قتل درجه دوم)، قتل عمد از طریق ارتکاب یک اقدام خطرناک (قتل درجه سوم) و آدمکشی غیرعمد درجه دوم متهم بود. انتظار میرود حداکثر تا دو ماه دیگر و پس از تجدیدنظر، حکم نهایی مجازات شوین صادر شود. جو بایدن، رئیسجمهوری ایالات متحده و معاون او، کامالا هریس، بعد از اعلام حکم با خانواده فلوید صحبت کردند. بایدن در این تماس گفت: «عدالت حداقل تا حدودی اجرا شد. کارهای خیلی بیشتری خواهیم کرد. این اولین گام برای رسیدگی به مشکل نژادپرستی نهادینه در کشور است». او همچنین در نطقی تلویزیونی گفت: «نژادپرستی سیستماتیک لکهای بر جان و روح آمریکاست» و وعده داد با تمام توان برای ایجاد برابری نژادی تلاش کند. کامالا هریس نیز کنگره را تشویق کرد که طرح موسوم به «جورج فلوید» را با هدف اصلاح پلیس تصویب کنند؛ «این لایحه بخشی از میراث جورج فلوید است. با اینکه این اصلاحات با تأخیر زیادی انجام میشود، اما در نهایت باید برای اجرای آن قدم برداریم». بایدن و هریس در تازهترین موضعگیریهای خود باز هم بهطور یکجانبه به حمایت از اجرای عدالت و پشتیبانی از جنبش «جان سیاهان مهم است» پرداختند. این روند از زمان قتل فلوید ادامه داشته و سیاستمداران دموکرات و چپگرای آمریکایی با کمک رسانههای حامی خود، ادعا کردهاند این جنبش گروهی صلحطلب و ضدنژادپرستی است. بااینحال به گفته فرماندار ایالت مینهسوتا، آشوبها و خرابکاریهای گروه «جان سیاهان مهم است» باعث شده تا تنها در مینیاپولیس نزدیک به هزار ساختمان آسیب ببینند. در این مدت، 140 شهر آمریکا به مدت چند هفته صحنه شورش حامیان این جنبش بود. برآورد شرکتهای بیمه بزرگ آمریکایی هم نشان میدهد این آشوبها بیش از یک میلیارد دلار خسارت بر جا گذاشته است. چنین خسارتی از زمان آشوبهای لسآنجلس در سال 1992 تاکنون بیسابقه بوده است. منتقدان دولت بایدن هشدار میدهند این رویکرد یکجانبه و حمایت از گروههای تبهکار بهعنوان «صلحطلب» و «برابریخواه»، نهتنها موجب رفع تبعیض نژادی نخواهد شد، بلکه دامنه خشونت در جامعه آمریکا را افزایش خواهد داد. شکلگیری جنبشهای ضدنژادپرستی واکنشهای رسانهای و سیاسی بینالمللی به حکم اولیه دادگاه دریک شوین نیز مشابه رویکرد آنها در یک سال اخیر بود. رسانههای خارجی اخبار دادگاه شوین را که برگزارکنندگان آن قصد داشتند روند دادگاه را بهسرعت پیش ببرند تا حکم نهایی صادر شود، به صورت زنده پوشش میدادند تا نشان دهند آنچه در این دادگاه میگذرد، اثراتی فراتر از مرزهای آمریکا دارد. عدالت نژادی موضوعی است که نهتنها در ایالات متحده، بلکه در سطح بینالمللی چالشی انکارنشدنی است. «فیلونیز فلوید»، برادر جورج فلوید، در ساعات اولیه پس از اعلام حکم اولیه دادگاه گفت: «من پیامهایی دلگرمکننده از سراسر جهان از غنا تا لندن دریافت کردم؛ پیامهایی که در آن گفته شده تا زمانی که شما نفس نکشید ما هم نمیتوانیم نفس بکشیم. امروز ما میتوانیم دوباره نفس بکشیم. اجرای عدالت برای جورج به معنای آزادی برای همه است». بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا نیز در واکنش به رأی هیئتمنصفه در توییتر خود نوشت: «از مرگ جورج فلوید وحشتزده شدم و اکنون از این حکم استقبال میکنم». «کایر استارمر»، رهبر حزب کارگر بریتانیا هم به یک کلمه بسنده کرد: «عدالت». «صادقخان»، شهردار لندن نیز در توییتر خود نوشت: «این حکم درد خانواده جورج فلوید را برای ازدستدادن او که در سراسر جهان طنینانداز شد، التیام نمیبخشد. حکم مجرم باید آغاز تغییر واقعی باشد، نه پایان تلاشها برای برابری و اجرای عدالت». رسانههای بریتانیایی هم با استقبال از حکم هیئتمنصفه برای «دریک شوین»، این پرسش را مطرح کردهاند که این حکم تا چه اندازه میتواند شکاف و نابرابری نژادی در آمریکا را کاهش دهد. «جاستین ترودو»، نخستوزیر کانادا نیز جملاتی در حمایت از این حکم نوشت و در آخر بر این موضوع تأکید کرد که «این گام ابتدایی است و کارهای طاقتفرسایی برای برابری نژادی پیشرو داریم». سال گذشته و به تبعیت از آمریکا، در بریتانیا و فرانسه هم جریانهایی در حمایت از برابری نژادی شکل گرفت. «مارک دوگان» 29ساله در سال 2011 که در برابر بازداشت خود از سوی پلیس بریتانیا مقاومت میکرد، هدف اصابت گلوله قرار گرفت. 9 سال پس از این ماجرا، گروههایی در بریتانیا در حمایت از او به خیابانها آمدند. در فرانسه هم تجمعهایی در حمایت از «آدام ترائوره» برگزار شد که در درگیری با پلیس در سال 2016 جان خود را از دست داده بود. در آلمان و ژاپن هم تجمعهای مشابهی برگزار شد تا قتل جورج فلوید به محرکی برای تکرار خواستههای ضدنژادپرستانه افکار عمومی در کشورهای مختلف تبدیل شود. استرالیا یکی دیگر از کشورهایی است که به گفته برخی فعالان حقوق بشر، تبعیض نژادی در آن حتی بیش از ایالات متحده است. «لاتویا آروها رول»، یکی از سازماندهندگان جنبش «جان سیاهان مهم است» در این کشور میگوید: «پاسخگویی پلیس استرالیا در مقایسه با آمریکا بسیار ضعیفتر است. نتیجهای مانند پرونده جورج فلوید برای پروندههای مشابه در استرالیا غیرممکن است، اما باید امیدوار باشیم که این موضوع در جنبش علیه خشونت نژادی و اعتراض علیه بیعدالتی اثرگذار باشد».