بازشدن گره 2‌ساله

اسرائیلی‌ها در دو سال اخیر چهار بار پای صندوق‌های رأی رفته‌اند. در صورت ناکامی سیاست‌مداران در تشکیل کابینه جدید، آنها مجبور خواهند شد برای پنجمین‌بار پای صندوق‌های رأی بروند؛ امری که بسیار دور از ذهن هم نیست. بعد از آنکه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، نتوانست در موعد مقرر کابینه تشکیل دهد، روون ریولین، رئیس‌جمهوری اسرائیل، چهارشنبه گذشته رسما یائیر لپید، رهبر حزب راست میانه «یش عتید» را مأمور تشکیل کابینه ائتلافی کرده است. نتانیاهو که حزبش بیشترین آرای انتخابات ماه مارس را کسب کرد، ۲۸ روز برای تشکیل کابینه فرصت داشت، اما مهلت او سه‌شنبه گذشته ساعت ۱۲ شب به وقت محلی پایان یافت. بعد از آن، رئیس‌جمهوری اسرائیل در سخنرانی تلویزیونی گفت که در پی حمایت ۵۶ عضو پارلمان (کنست) از نامزدی یائیر لپید، تصمیم گرفته است مأموریت تشکیل کابینه را به او واگذار کند. یائیر لپید به حمایت حداقل ۶۱ عضو از مجموع ۱۲۰ عضو پارلمان نیاز دارد. یائیر لپید ۵۷‌ساله و وزیر دارایی سابق این رژیم، پیش‌تر اعلام آمادگی کرده بود که در یک توافق تقسیم قدرت، نفتالی بنت ابتدا به‌جای او دو سال مقام نخست‌وزیری را در دست بگیرد. رئیس‌جمهوری اسرائیل درباره این پیشنهاد گفت این موضع یائیر لپید مانع از آن نمی‌شود که به‌طور رسمی رهبر حزب یش عتید را برای ایجاد ائتلاف مأمور نکند. منصور عباس، رئیس حزب اسلامی عرب رام که دارای چهار کرسی است نیز گفت: «با هر‌کسی که به او مأموریت داده شود»، به‌طور مثبت همکاری خواهد کرد. پس از این سخنان، لپید هم در بیانیه‌ای وعده داد هرچه در توان دارد برای تشکیل هرچه سریع‌تر کابینه انجام دهد. او گفت: «پس از دو سال زمین‌گیری سیاسی، جامعه اسرائیل آسیب دیده است. كابينه وحدت ملی، سازش یا آخرین چاره نیست؛ این یک هدف است، همان چیزی که ما به آن نیاز داریم». لپید افزود:‌ «ما به کابینه‌ای نیاز داریم که این واقعیت را منعکس کند که از یکدیگر متنفر نیستیم. ائتلافی که در آن چپ، راست و میانه با هم کار کنند تا با چالش‌های اقتصادی و امنیتی روبه‌رو شویم. دولتی که نشان دهد اختلافات ما منبع قدرت است، نه ضعف». حزب لیكود كه ۳۰ کرسی پارلمان را در اختیار دارد، خودداری بنت،‌ وزیر دفاع سابق، از پیوستن به یک دولت راست‌گرا به رهبری بنیامین نتانیاهو را علت ناکامی نتانیاهو دانسته است. نتانیاهو روز دوشنبه به نفتالی بنت پیشنهاد داده بود نخست‌وزیری را به مدت یک سال به او واگذار کند، اما بنت آن پیشنهاد را رد کرد. مجری تلویزیونی که سیاست‌مدار شد اما یائیر لپید در صحنه سیاسی چه جایگاهی دارد؟ یائیر لپید، رهبر حزب میانه «یش عتید» (آینده آنجاست)، همچنین معاون ائتلاف «آبی و سفید» است. بر اساس توافقی که بنی گانتس و یائیر لپید با هم داشته‌اند، اگر ائتلاف آنها در انتخابات پیروز شود، هر دو این سیاست‌مداران، نوبتی نخست‌وزیر خواهند شد. او در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴ در دوران نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو، وزیر دارایی اسرائیل بود. لپید که این روزها از مقبولیت بالایی برخوردار شده است، در صحنه ورزشی نیز سوابقی دارد و یک مشت‌زن حرفه‌ای است و همچنین ورزش‌های رزمی را هم فراگرفته و هر روز تمرین می‌کند. او علاوه بر صحنه‌های ورزشی، دستی هم از دور بر آتش نویسندگی دارد؛ مثل مادرش شولامیت لپید که از نویسندگان روایی معروف اسرائیل است. این روزنامه‌نگار و مجری سابق برنامه‌های تلویزیونی، هدایت کمپین انتخاباتی ائتلاف «آبی و سفید» را هم بر عهده داشت. لپید از «جدایی» از فلسطینیان حمایت می‌کند و در گذشته از راه‌حل ایجاد دو دولت مستقل اسرائیل- فلسطین برای پایان‌دادن به مناقشه اسرائیل و فلسطینیان حمایت کرده؛ هرچند در جریان مبارزات انتخاباتی اخیر اشاره‌ای به این راه‌حل نکرده است. لپید بر این باور است که از‌سرگیری مذاکرات با طرف فلسطینی برای دستیابی به طلاق دوستانه بین طرفین و برپایی دولت فلسطینی با بقای شهرک‌های بزرگ در کرانه باختری تحت سیطره اسرائیل، تنها راه‌حل این بحران است. او با تقسیم قدس نیز مخالف بوده و از مخالفان ائتلاف سیاسی با احزاب عرب اسرائیلی است. در بُعد اقتصادی، او حزب خود را حزبی لیبرال می‌داند و در مقاله‌ای که در روزنامه تایم‌آف اسرائیل نوشت، بیان کرد حکومت باید حجم و مسئولیت کمتری داشته باشد و بیشتر به امر نظارت بپردازد. همچنین او قائل به این موضوع است که باید به احزاب کوچک اجازه داد تا وارد کنست شوند. حال باید دید این مجری سابق می‌تواند برای بن‌بست سیاسی اسرائیل راه‌حلی بیابد؛ فرایندی که بسیاری از تحلیلگران سیاسی آن را غیرممکن می‌دانند؛ چرا‌که بر این باورند نتانیاهو با استفاده از نفوذ خود، اجازه نمی‌دهد بحران سیاسی پایان یابد.