از سینوفارم تا آسترازنکا

شهرزاد همتی: بالاخره بیشتر 80‌‌ساله‌ها واکسن زدند و حالا نوبت به 75‌ساله‌ها رسیده. عکس‌ها و تصاویرشان همه‌جا هست. در پارک ولایت داخل ماشینشان نشسته‌اند و دست‌هایشان از ماشین بیرون است و مسئول واکسیناسیون با روپوش سفید برایشان واکسن می‌زند. هرچند قرار بود از روز گذشته سایت واکسیناسیون برای ثبت‌نام 75‌ساله‌ها باز شود‌ اما هنوز خبری نیست و گفته می‌شود ممکن است ثبت‌نام از پنجشنبه آغاز شود. اما واکسیناسیون 75‌ساله‌ها از 48 ساعت پیش از عید فطر به‌ صورت غیررسمی آغاز شد. سالمندانی بودند که گذرشان به خانه بهداشت رسیده بود و با نشان‌دادن کارت ملی روی صندلی نشسته بودند و پادتن به جانشان تزریق شده بود. خانواده‌هایی که ذوق‌زده عکس پدربزرگ و مادربزرگ یا والدین‌شان را گذاشته بودند و از لحظه واکسیناسیون و نفس راحتی که کشیده بودند، روایت می‌کردند. چشم‌های غرق شادی و صورتی که پشت ماسک پنهان شده بود و آدم‌هایی که دیگر یاد گرفته‌اند با نگاه‌کردن به چشم‌ها با هم صحبت کنند. حالا از حجم صف‌های عریض‌و‌طویل کم شده است. هر چقدر در واکسیناسیون بیماران خاص خانواده‌ها از صف‌های طولانی و انتظار بیماران می‌گفتند، این‌بار به نظر می‌رسد اوضاع کمی بهتر شده و سرعت در واکسیناسیون بالا رفته است. هرچند باید پذیرفت‌ با رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله زیادی داریم. بنابر اعلام مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت تا‌کنون یک‌میلیون‌و ۸۹۹ هزار و ۲۲ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۳۷۰‌هزار‌و ۷۳۱ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق‌شده در کشور به دو‌میلیون‌و ۲۶۹‌هزار‌و ۷۵۳ دوز رسید. مطابق گزارش‌ها هفت‌میلیون‌و ۲۰۰ هزار سالمند واکسن می‌زنند. به گفته سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در فاز دوم افراد به ترتیب از سنین ۸۰ سال به بالا، ۷۵ تا ۸۰، ۷۰ تا ۷۵، ۶۵ تا ۷۰ سال و بیماران زمینه‌ای و خاص، واکسن دریافت خواهند کرد. گفته می‌شود این فاز سنگین خواهد بود و تا تیر‌ماه ادامه دارد. در این فاز افراد سالمند گروه هدف هفت‌میلیون‌و ۲۰۰هزار نفر هستند؛ البته در فاز دوم گروه‌های پرخطر مانند سالمندان بالای ۶۵ سال نیز به ترتیب اول از ۸۰ تا ۸۵ سال، ۷۵ تا ۸۰ سال، ۷۰ تا ۷۵ سال و... اولویت‌بندی می‌شوند و واکسن دریافت می‌کنند. همچنین افراد بین ۱۶ تا ۶۴ سال که بیماری زمینه‌ای از جمله دیابت، فشار خون و بیماری‌های قلبی و عروقی دارند نیز در این فاز قرار می‌گیرند؛ بنابراین مجموع جمعیت فاز دوم ۱۲ میلیون نفر است و اگر مبنا دریافت حداقل دو نوبت واکسن به ازای هر فرد باشد، برای واکسیناسیون فاز دوم به ۲۴ میلیون دوز واکسن نیاز داریم. همه چیز درباره واکسیناسیون دکتر جعفر‌صادق‌ تبریزی ‌به‌عنوان رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، به سؤالات «شرق» درخصوص روند واکسیناسیون پاسخ داد. او در پاسخ به این سؤال که آیا از حجم صف و بی‌نظمی‌های ابتدایی کاسته شده گفت: «کاری که انجام شده این است که تعداد پایگاه‌های واکسیناسیون ما افزایش پیدا کرده. ابتدای راه تعداد ایستگاه‌ها محدود بود، ولی الان در کل کشور 621 پایگاه تجمیعی واکسیناسیون داریم که در آن دوهزارو 575 تیم کار واکسیناسیون را انجام می‌دهند. 11 پایگاه خودرویی واکسیناسیون در کل کشور راه‌اندازی شده که از این تعداد پنج مورد در تهران و مابقی در اصفهان، مشهد، شیراز، زنجان و بوشهر کار می‌کنند. از طرف دیگر این روند ادامه خواهد داشت. برای مثال در تهران که 70 مرکز تجمیعی واکسیناسیون وجود دارد به صد مرکز تا پایان هفته افزایش خواهد یافت. از طرف دیگر ظرفیت‌ها هم رو به افزایش است. برای مثال شما ایران‌مال در تهران را در نظر بگیرید که حدود صد استیشن واکسیناسیون دارد و ان‌شاءالله در آینده نزدیک با فراهم‌شدن تعداد بیشتر واکسن، تعداد تزریق واکسن روزانه به 20 تا 25 هزار خواهد رسید. امیدواریم با این افزایش کار بهتر پیش برود»‌. او در ادامه با اشاره به اینکه همکاران وزارت بهداشت با تلفن و تماس با واجدین شرایط در‌حال نوبت‌گیری هستند، گفت: «من از مردم تقاضا می‌کنم بیشتر صبر کنند تا با آنها تماس گرفته شود. با آمدن و تجمع تنها احتمال ابتلا به بیماری را بالا می‌برند. به ما اعتماد کنند. ما وقتی مطمئن شدیم برای گروهی به اندازه کافی واکسن داریم، آن گروه سنی را اعلام خواهیم کرد». او در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود خبرها هنوز سایت برای ثبت‌نام 75‌ساله‌ها باز نشده گفت: «سایت باز نشده‌ اما همکاران به‌ صورت تلفنی و پیامکی در ‌حال دعوت از مردم هستند. تا زمانی که کسانی که نزد ما پرونده الکترونیکی سلامت دارند تمام شود، ما سایت را باز می‌کنیم برای کسانی که در سیستم نیستند. احتمالا این کار پایان هفته انجام می‌شود». تبریزی در پاسخ به این سؤال که بیشتر چه واکسنی تزریق می‌شود، گفت: «فرقی ندارد، ما واکسن می‌زنیم و هیچ تفاوتی بین واکسن‌ها نیست».‌ او در پایان در پاسخ به این سؤال که آیا واکسن ایرانی هم بین واکسن‌های تزریقی هست، گفت: «ان‌شاءالله اوایل تیرماه این اتفاق می‌افتد». بالاخره واکسن زدم اکرم ام‌اس دارد و در تبریز واکسن زده. 44‌ساله است و سینوفارم چینی تزریق کرده. روزهای واکسیناسیون در اینستاگرامش از صف طولانی بیماران خاص فیلم گذاشته بود. از او درباره نحوه واکسیناسیون و وضعیت مرکز بهداشت سؤال می‌کنم و او می‌گوید: «من در مرکز بیماران خاص تبریز واکسینه شدم. به‌ صورت کلی نظم و ترتیب خوب بود اما سهمیه مشخص‌شده برای بیماران ام‌اس تبریز خیلی کم بود. سهمیه ما 800 تا بود که خب برای ما اصلا کفاف نمی‌داد. به ما سینوفارم تزریق کردند و من عوارضم در حد سردرد خفیف بود». پدر سارا 80‌ساله‌ و ساکن تهران است. او هم سینوفارم تزریق کرده و علائمی جدی نداشته. سارا به «شرق» می‌گوید: «پدر من سینوفارم تزریق کردند. تنها ایرادی که از روند واکسیناسیون می‌شود گرفت، شاید این باشد که به تمام افراد منطقه ما برای واکسیناسیون ساعت 11 نوبت تعیین کرده بودند و همین مسئله باعث بی‌نظمی شده بود. اما هیچ عوارضی سراغ پدرم نیامد. من پرس‌و‌جو کردم و گفتند یکی از دلایل نبود عوارض (تب، لرز، بدن‌درد) می‌تواند به خاطر سن بالای افراد باشد‌ و ظاهرا در سنین بالا عوارض مشابه وجود ندارد». مرجان اهل اهواز است و مادرش در اهواز سینوفارم تزریق کرده، او به «شرق» می‌گوید: «مادرم در طرح خودرویی تزریق واکسن به سالمندان که از تجربه کشورهای اروپایی گرفته شده، سینوفارم چینی زد، کامل برایش توضیح دادند که چینی زدی و عوارض احتمالی چگونه خواهد بود و در صورت بروز باید چه اقداماتی انجام دهد. البته خدا را شکر، هیچ عارضه‌ای نداشتند. این را هم بگویم که چون برای تزریق از خودرو پیاده نشدند، صف هم نبود، کار خیلی بی‌استرس پیش رفت». هلنا هم تجربه همراهی با مادربزرگ و مادر همسرش را برای واکسیناسیون داشته. او به «شرق» می‌گوید: «حالا 10 روز می‌شود که واکسن زده‌اند. مرکز بهداشت خیلی هم خلوت بود و هیچ عوارضی نداشتند، فقط همان روز اول دستشان درد گرفت. کل روند هم یک ساعت زمان برد». روایت آزاده از واکسن‌زدن پدر 75‌ساله‌اش کمی متفاوت است. او می‌گوید: «پیش از بازشدن سایت پدرم به مرکز بهداشتی در غرب تهران رفت و واکسن زد. به او گفته بودند هم آسترازنکا هست و هم سینوفارم و خودت انتخاب کن. آسترازنکا زد و کمی بی‌حال بود و دست‌درد داشت و حالا هم حالش خوب است». علیرضا، عضو کانون هموفیلی ایران است و از طریق سهمیه بیماران خاص واکسن زده. او به «شرق» می‌گوید: «‌من دوز اول واکسن سینوفارم را یک ماه پیش زدم و امروز هم برای تزریق دوز دوم آماده می‌شوم. عوارضی نداشتم و فقط تا یک روز کمی دست‌درد داشتم. واکسن را کانون هموفیلی زدم و در صف هم نبودم. بیماری ما ارثی و انعقاد خون است، از طریق آنها متوجه شدم. اول آنها که سنشان بالاتر بود، دعوت شدند که عمه من هم جزء آنها بود و از طریق کانال کانون هموفیلی مطلع شده بودند». اما همه رضایت ندارند. امیر 40‌ساله و مبتلا به سرطان است. او دو هفته پیش واکسن سینوفارم چین تزریق کرده و به «شرق» می‌گوید: «بیش از دوو‌نیم ساعت معطل شدیم. ما ماشین داشتیم و در ماشین نشستیم. اما مریض‌های بی‌حالی را دیدم که زیر آفتاب داغ شانه‌‌به‌شانه ایستاده بودند و اصلا معلوم نبود که کرونا می‌گیرند یا نه. اول هم که انگار عمدی وجود داشت اطلاع‌رسانی به نحوی انجام شود که همه مطلع نشوند. ما اول دیدیم چند نفر در اینستاگرام پستی گذاشته‌اند که در یکی، دو بیمارستان واکسن می‌زنند که فکر کردیم سر‌کاری است! بعد توی تلگرام پر شد و بعد یکی از دوستانی که مثل من مبتلا به سرطان است، رفت و تزریق کرد و گفت واقعیت دارد. انگار مدیریت نشده بود و چون اول راه بود، نمی‌دانستند چه کار باید بکنند. اما شنیده‌ام که حالا وضعیت منظم‌تر شده». مژگان هم به «شرق» می‌گوید که پدر 79‌ساله‌اش بعد از تزریق واکسن سینوفارم چین دچار عوارضی شده که پیش‌تر نداشته و البته پزشکان می‌گویند ربطی به سینوفارم ندارد. او می‌گوید: «پدرم الان در بیمارستان بستری است. روزی که واکسن زد دستی که واکسینه شده بود، به لرزش افتاد و چند ساعت بعد دو دستش شروع به لرزیدن کرد. در‌حالی‌که پدرم مشکلی در‌خصوص لرزش نداشت و فردای تزریق واکسن لرزش دستانش بیشتر شد، به‌طوری‌که نمی‌توانست چیزی را نگه دارد و بعد پاهایش درگیر شد. با 4030 تماس گرفتیم و به ما گفتند طبیعی است! به دکتر مراجعه کردیم و دارو داد و گفت اگر تا فردا خوب نشد، به بیمارستان منتقلش کنید. چیزی که باعث ترس بیشتر ما شد هذیان‌گویی‌های پدرم بود. حواسش را از دست داد و افراد را از یاد برد، اورژانس خبر کردیم و دیدیم قند خونش به 500 رسیده و احتمال تشنج وجود دارد. بعضی دکترها می‌گویند عوارض واکسن است و بعضی می‌گویند نیست! اما چیزی که برای ما مسجل است این است که پدرم بعد از تزریق واکسن این بلا سرش‌آمد». دیشب سعید نمکی در گفت‌وگوی زنده تلویزیونی گفت: محموله واکسن ما هم شنبه رسید و محموله سنگین‌تری امشب خواهد رسید و هفته آینده هم محموله‌ای می‌رسد و ان‌شاءالله گروه هدف‌مان را که افراد بالای ۶۰ سال و بیماران خاص و صعب‌العلاج هستند تا اواخر خرداد و بتوانیم اوایل تیر‌ماه این ۱۳ تا ۱۴ میلیون‌‌نفری را که عامل اصلی بستری و مرگ‌و‌میر در بیمارستان‌ها هستند، واکسینه کنیم و بعد سراغ سایر افراد برویم». حالا امیدها در حال زنده‌شدن است. آدم‌ها حداقل خیالشان از جانب بزرگ‌ترهایشان راحت می‌شود. آرزو می‌کنند که بالاخره مادرشان را دل سیر در آغوش بگیرند و با خانواده‌هایشان رفت‌‌و‌آمد کنند؛ آدم‌هایی که از مرگ خسته شده‌اند و به زندگی فکر می‌کنند.