اجرای آتشبس بین حماس و اسرائیل و جشن خیابانی فلسطینیها
پایان باز یک آتشبس
با اجرای آتشبس بین حماس و اسرائیل از ساعت دو بامداد جمعه به وقت محلی، فلسطینیها که ۱۱ روز گذشته را در کابوس جنگ سپری کرده بودند، برای جشن و پایکوبی به خیابانها آمدند و همزمان از بلندگوهای مساجد پیام «پیروزی مقاومت» پخش شد. به گزارش رویترز، در دقایق باقیمانده تا اجرای آتشبس، حملههای راکتی گروههای فلسطینی ادامه داشت و اسرائیل نیز دستکم یک حمله هوایی انجام داد. همزمان با اجرای آتشبس، حماس ویدئویی را منتشر کرد که شبهنظامیان مسلح را در جریان نبرد «شمشیر قدس» در تونلهای زیرزمینی نشان میداد. این خبرگزاری بریتانیایی میافزاید که اسرائیل و حماس آماده عکسالعمل در صورت نقض آتشبس از سوی طرف مقابل هستند. توافق طرفین با وساطت عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهوری مصر، انجام گرفته و به گفته سخنگوی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، هیچ پیششرطی ندارد. جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا نیز ضمن استقبال از توافق، ابراز امیدواری کرد «فرصتی واقعی» برای صلح پایدار در خاورمیانه فراهم شود. او گفت: «مردم فلسطین و اسرائیل شایستگی زندگی در آرامش و امنیت و برخورداری از آزادی، رفاه و دموکراسی را دارند». آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نیز در توییتی خبر داده در روزهای آتی به منطقه سفر میکند تا با همتایان اسرائیلی و فلسطینی و مقامات سیاسی طرفین به گفتوگو بپردازد. بیش از ۲۳۰ غیرنظامی فلسطینی در درگیریها کشته شدهاند که ۶۵ کودک و ۳۹ زن در میان آنهاست و هزارو ۷۱۰ نفر نیز زخمی و ۵۸ هزار نفر آواره شدهاند؛ اما تلفات جانی در اسرائیل ۱۲ نفر بود که یک پسربچه پنجساله و یک دختر جوان ۱۶ساله در میان کشتهشدگان هستند. این آتشبس در حالی به جریان افتاده که آمار ویرانگریهای این ۱۱ روز روشن نیست و صلح پایدار نیز چشماندازی تضمینشده ندارد. دولت آمریکا در دو روز گذشته به تلآویو فشار آورد تا حملات نظامی به نوار غزه را متوقف کند. یکی از سخنگوهای كابينه اسرائیل پس از اعلام توافق آتشبس تأکید کرد عملیات هدفمند علیه حماس به اهداف خود دست یافته است. نخستوزیر اسرائیل پیشتر گفته بود هدف از حمله به مواضع حماس، دستیابی به وضعیت بازدارندگی است. در تاریخ جنگها، یعنی تقریبا تمامی جوامع انسانی، بازیگر سومی دیده نمیشود؛ اما در جنگهای اسرائیل و اعراب همواره یک بازیگر سوم حضور داشته است تا مانع آن شود که برنده جنگ برد خود را نقد کند. این بازیگر سوم، در آغاز سازمان ملل متحد بود که هنوز هم در حاشیه به حرفهاي خود ادامه میدهد. بازیگران سوم دیگری نیز حضور داشتهاند: ایالات متحده، اتحاد شوروی، اتحادیه اروپا، اتحادیه عرب و... . هدف همه این بازیگران، دستکم به ادعای خودشان، برقراری یک صلح پایدار و عادلانه از طریق تشکیل دو دولت است. اکنون نیز در حالی که تازهترین دوئل حماسـاسرائیل به پایان خود نزدیک شده است، همه اطراف این بازی خونبار میتوانند خود را برنده بخوانند. بنیامین نتانیاهو از درهمکوبیدن بخش مهمی از زرادخانه حماس سخن میگوید. رهبران حماس از سوی دیگر خود را در نقش رهبران واقعی همه فلسطینیان و پرچمدار«فلسطین آزاد» عرضه میکنند. در آمریکا، جو بایدن با اتخاذ یک سیاست دوپهلو، هم موضع سنتی حزب دموکرات در حمایت صددرصد از اسرائیل را حفظ کرده و هم جناح چپ جدید حزب را که خواستار نابودی اسرائیل است، راضی نگه داشته است. سازمان ملل نیز اکنون به ایفای نقش درجه سوم در این اپرای مرگبار راضی است. یکی از کارشناسان منطقه دراینباره مینویسد: اما پیروز نهایی، وضع موجود است؛ وضع موجودی که زندگی میلیونها اسرائیلی و فلسطینی را در حالت تعلیق تاریخی نگه داشته است؛ وضع موجودی رنجآور و غمانگیز و با این حال، هنوز قابل تحمل. اکنون پرسش مهم این است: آیا وقت آن نیست که بهجای نبرد بر سر مطلوبات ناممکن، به ممکنات مطلوب بپردازیم و بکوشیم جنبههای منفی وضع موجود را -وضع موجودی که ناگزیر از پذیرفتن آنیم- بکاهیم؟ در اینجا ابتكار عمل با اسرائیل است که میتواند با کاهش فشارها و محدودیتها، بهویژه در نوار غزه، به حفظ وضع موجود کمک کند.