عراقچی: وقت تلف نمی‌کنیم
تصمیم‌گیری در تهران انجام می‌شود
عباس عراقچی امیدوارانه ولی محتاط صحبت می‌کند، مذاکرات رو به پیشرفت به نظر می‌رسد و همه نسبت به آخرین نوبت این دور مذاکره‌ای که در آن هستند خوش‌بین‌اند. اینها را می‌توان نشانه‌های مثبتی از آنچه دانست که در وین و محل مذاکرات هسته‌ای می‌گذرد. اگرچه هنوز گویی مشکلاتی باقی مانده است.
این دور مذاکرات که از نیمه فروردین و در سطح معاونان وزارت خارجه ایران و کشورهای 1+4 به همراه آمریکا و نماینده اتحادیه اروپا آغاز شده، به‌دنبال بازگشت همه طرفین به تعهداتشان در برجام است؛ توافقی که در ازای پذیرش و اجرای محدودیت‌هایی در برنامه هسته‌ای ایران، قرار بوده تحریم‌ها لغو و فضای رابطه اقتصادی ایران و کشورهای دیگر هموار شود اما با خروج آمریکا از برجام در دولت ترامپ، همه نخ‌های ریسیده شده پنبه شد و حالا از نقطه‌ای سر سطر دوباره کار آغاز شده است. روز سه‌شنبه که دور جدید مذاکرات آغاز شد بعد از آن بود که مذاکره‌کنندگان از پایتخت‌ها و بعد از دور نهایی مشورت با مقامات تصمیم‌گیر کشورهایشان بازمی‌گشتند. برخی امیدوارند که این دور آخر مذاکرات باشد. عباس عراقچی که عمدتا بی‌دلیل خوش‌بین نیست، دراین‌باره می‌گوید: «نمی‌توانم بگویم که می‌توانیم در این دور از مذاکرات کارمان را به نتیجه برسانیم، اما امکانش وجود دارد. این موضوع بستگی به این دارد که چقدر بتوانیم در زمینه مسائل مهم پیشرفت کنیم و طرف‌های دیگر چقدر آمادگی دارند تصمیم‌های سخت خودشان را بگیرند و بگذارند مسائل را حل کنیم».
اما آنچه معاون وزیر خارجه بر آن تأکید دارد این است که هنوز مسائل مهمی باقی مانده است که البته این ذات مذاکراتی است که در موردش صحبت می‌کنیم. همه طرفین می‌خواهند تا آخرین لحظه سنگر خود را حفظ کنند تا شاید طرف مقابل عقب‌نشینی کند.
عراقچی در پاسخ به پرسش پرس تی‌وی می‌گوید: «با وجود پیشرفت‌های انجام‌شده، هنوز مسائل مهم حل‌نشده‌ای وجود دارند. در دور آخر [دور پنجم] مذاکرات ما قادر بودیم پیشرفت‌های حائز اهمیتی داشته باشیم اما هنوز برخی مسائل مهم حل‌نشده باقی مانده‌اند. بر این عقیده‌ام که ما جلسه کمیسیون مشترک را با عزم راسخ تمامی اعضا شروع کردیم. فکر می‌کنم تمامی طرف‌ها مایل‌اند مسائل مهم باقی‌مانده در اسرع وقت حل شود و حتی مذاکرات در این دور به نتیجه برسند. مسائل اصلی، مسائلی هستند که پیشرفتی در زمینه آنها داشته‌ایم اما هنوز نمی‌توانیم بگوییم که پاسخی شفاف یا راهکاری شفاف برایشان داریم اما مطمئنم این‌بار می‌توانیم پیشرفت کنیم و اگر امکانش باشد مذاکرات را تکمیل کنیم که باید تکرار کنم که مطمئن نیستم مذاکرات را بتوانیم به پایان برسانیم اما امکانش وجود دارد».
او اضافه می‌کند: «موضوعاتی که برای تصمیم‌گیری باقی مانده‌اند کماکان موضوعات مهمی هستند البته تعدادشان کمتر شده است و در دوره‌های گذشته در نگارش متن مقدار زیادی جلو رفتیم و این دور هم می‌توانیم کار بیشتری به جلو ببریم ولی همان‌طور که گفتم چند موضوع باقی‌مانده کماکان موضوعات کلیدی هستند که باید درباره آنها تصمیم‌گیری شود؛ بنابراین باید کماکان محتاطانه درباره اینکه این دور می‌تواند دور آخر مذاکرات باشد، صحبت کرد و ما امیدواریم که بتوانیم هرچه زودتر این کار را انجام دهیم».
رئیس هیئت ایران در مذاکرات وین با اشاره به روند مذاکرات اظهار کرد: زمان برای ما ملاک نیست. ملاک برای ما تأمین منافع کشور است و تا زمانی که منافع کشور تأمین نشده باشد، این مذاکرات ادامه پیدا می‌کند». او ادامه داد: «البته ما قصد وقت تلف‌کردن نداریم و به دیگران هم اجازه وقت تلف‌کردن نخواهیم داد و اگر بتوانیم کار را سریع‌تر جلو ببریم، سریع‌تر هم به جلو می‌رویم و اجازه نمی‌دهیم که تعجیل باعث کاهش خواسته‌ها و عدم تأمین منافع ما شود. ما با دقت و درایت مذاکرات را جلو می‌بریم تا منافع ما تأمین شود... اگر این خواسته تأمین شد ما مراتب را به تهران گزارش می‌کنیم و در همین‌جا بار دیگر تأکید می‌کنم که هرگونه تصمیم‌گیری نهایتا در تهران انجام می‌شود».
عراقچی در این زمینه گفت: «وظیفه ماست که در خط اول مذاکرات مباحث را به جلو ببریم و بعد نتایج را گزارش دهیم و تصمیم‌گیری در تهران توسط مراجع ذی‌ربط گرفته می‌شود و به ما ابلاغ می‌شود که چگونه رفتار کنیم». اما این توضیحات در‌حالی مطرح می‌شود که در جدیدترین اتفاق، تفاهم ایران و آژانس بر سر ادامه همکاری بر سر بازرسی از تأسیسات هسته‌ای به مدت یک ماه دیگر تمدید شد و به نوعی می‌تواند گرفتن یک ماه زمان اضافه برای چانه‌زنی برای دستیابی به تفاهمی مطلوب ارزیابی شود. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره این تفاهم توضیح داده است.
به گزارش ایسنا، به نقل از روزنامه فایننشال‌تایمز، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گفت‌وگویی با این روزنامه گفت که به‌دلیل پیچیده‌ترشدن برنامه هسته‌ای ایران در دو سال گذشته، وضعیت «بسیار نگران‌کننده» شده است. گروسی در این گفت‌وگو درباره غنی‌سازی اورانیوم در ایران با بیان اینکه کشوری تا ۶۰ درصد غنی‌سازی انجام دهد، موضوعی بسیار جدی است، مدعی شد: فقط کشورهایی که بمب تولید می‌کنند، تا این سطح غنی‌سازی انجام می‌دهند. 60 درصد تقریبا نزدیک به سطح تسلیحات است، غنی‌سازی تجاری دو، سه درصد است.
او در ادامه گفت که این «حق مسلم» ایران است که برنامه هسته‌ای‌اش را توسعه دهد اما «این درجه‌ای است که نیاز به هوشیاری و مراقبت دارد». گروسی علاوه بر این، با گفتن اینکه ایران به آژانس گفته است افزایش سطح غنی‌سازی آن برای اهداف پزشکی و تحقیقاتی است، مطرح کرد: ما با وجود سطح فعلی فعالیت صنعتی و پزشکی ایران، نیاز زیادی به [این سطح از غنی‌سازی] نمی‌بینیم اما تصمیم‌گیری دراین‌باره بر عهده خود این کشور است. مدیرکل آژانس همچنین با توجه به افزایش به‌کارگیری سانتریفیوژهای پیشرفته در تأسیسات هسته‌ای ایران در مدت اخیر، گفت: «از لحاظ کیفی، پیشرفت مهمی وجود داشته است».
گروسی افزود که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران، اکنون ۱۰ برابر بیشتر از حد ۳۰۰ کیلوگرمی تعیین‌شده در توافق هسته‌ای است. او ادامه داد که بیشتر اقدامات انجام‌شده ازسوی ایران تقریبا به‌آسانی بازگشت‌پذیر هستند اما سطح فعالیت‌های تحقیق و توسعه آن در این مدت، «یک مسئله» است. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: وقتی که بدانید چطور باید کاری را انجام دهید، دیگر می‌دانید تنها راه بررسی آن هم از طریق راستی‌آزمایی است. برنامه هسته‌ای ایران رشد داشته و پیچیده‌تر شده است؛ بنابراین بازگشت خطی به توافق هسته‌ای دیگر امکان‌پذیر نیست. کاری که می‌توان انجام داد، نگه‌داشتن فعالیت آنها در سطحی پایین‌تر از شاخص‌های تعیین‌شده در توافق هسته‌ای است. گروسی تمدید یک‌ماهه تفاهم‌نامه میان ایران و آژانس را برای تداوم نظارت‌ها و راستی‌آزمایی‌های آژانس از تأسیسات ایران به روال قبلی، یک «پل» تلقی کرد اما درعین‌حال گفت این وضعیت در نهایت پایدار نخواهد بود. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این زمینه گفت: در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌حال واردشدن به مرحله‌ای هستیم که هفته‌ای یک‌بار باید صبر کنیم و ببنیم روند دیگر، [مذاکرات احیای توافق هست‌ای در
وین] چطور پیش می‌رود. واضح است که با برنامه‌ای [هسته‌ای] با این سطح از پیچیدگی که ایران دارد، به یک سیستم راستی‌آزمایی بسیار قوی و بسیار مستحکم نیاز است.