ویژگی‌های یک حامی محیط زیست
علیرضا طاهری . فعال محیط زیست
با تلاش متخصصان، فعالان و تشکل‌های محیط‌زیستی در حدود 60 سال گذشته باعث شده است در سال‌های اخیر توجه عمومی به اهمیت مسائل زیست‌محیطی جلب شود. علاقه و توجه به حیات وحش و حیوانات، درختان و فضای سبز، کودکان زباله‌گرد و پسماند، پیگیری کیفیت هوا و... از بارزترین نشانه‌های این تغییر رویکرد عمومی است؛ به‌علاوه اینکه کلیدواژه محیط زیست بسیار پرکاربرد‌تر از قبل رواج پیدا کرده است. محیط زیست یا environment شامل تمام موضوعات مرتبط و اثرگذار به زندگی موجودات زنده در بستر زیست‌شان می‌شود و از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی است؛ یکی از مدخل‌های ورودی بحث جنبه آکادمیک و تئوریک آن است و یکی دیگر از ابعاد قابل بحث جنبه کاربردی و اهمیت آن در زندگی امروز و آینده است؛ همچنین این موضوع از جنبه جنبش‌ها و مطالبات عمده محیط‌زیستی و... نیز قابل بسط و تشریح است. در بعضی اوقات دیده شده است که وقتی کلمات و مفاهیم پرکاربرد می‌شوند، ممکن است با معنای اصلی خود فاصله بگیرد؛ مثل کلماتی از قبیل لیبرالیست، کمونیست، دموکراسی، چپ، راست، محافظه‌کار و... که دیده شده در برخی مواقع، آنها را متفاوت از مفهوم اصلی، معنا می‌کنند. به طور مثال در‌حال‌حاضر اگر کسی حیوان خانگی داشته باشد، به حیوانات بلاصاحب شهری غذا بدهد، در خانه گیاهان آپارتمانی متعدد داشته باشد و تفریحش دوچرخه‌سواری و کوه‌نوردی باشد، حامی محیط زیست شناخته می‌شود. در این نوشته به صورت مختصر می‌خواهم مشخصات یک حامی محیط زیست را بر‌اساس دریافت‌های شخصی به اشتراک بگذارم. قطعا برای دقیق‌تر‌شدن موضوع نیاز است که ابعاد مختلف بررسی شود؛ اما شاید کمکی بکند به ایجاد گفت‌وگو و روشن‌تر‌شدن مسیر.
1- یک حامی محیط زیست با هرگونه اسراف، بریز و بپاش و مصرف‌گرایی مخالف است. 2- یک حامی محیط زیست در استفاده از انرژی و هدررفتن آن بسیار حساس است. 3- یک حامی محیط زیست آب، خاک و هوا را آلوده نمی‌کند. 4- یک حامی محیط زیست عاشق طبیعت است و از آن انرژی و الهام می‌گیرد. 5- یک حامی محیط زیست تلاش می‌کند زباله کمتری تولید کند، زباله‌های تر و خشک را تفکیک می‌کند و تا جای ممکن زباله‌های تر را آبگیری می‌کند. 6- یک حامی محیط زیست تا جای امکان از مواد و وسایل دیر تجزیه‌شونده نظیر پلاستیک استفاده نمی‌کند. 7- یک حامی محیط زیست تا جای ممکن از وسایل یک‌بار‌مصرف استفاده نمی‌کند. 8- یک حامی محیط زیست برای سفر از وسایل حمل‌ونقل عمومی و وسایل حمل‌ونقلی پاک نظیر دوچرخه، خودرو و موتور برقی و... استفاده می‌کند. و در مجموع هرچه آلایندگی یک وسیله کمتر باشد، برایش مطلوب‌تر است. 9- یک حامی محیط زیست تلاش می‌کند وعده‌های غذایی دارای گوشت را تا جای امکان کاهش دهد. 10- یک حامی محیط زیست تلاش می‌کند جلوی هرگونه تخریب و آسیب وارد‌کردن به کوه، جنگل، دریا، تالاب، رودخانه و حریم‌های‌شان را بگیرد. 11- یک حامی محیط زیست علاقه‌مند به شناخت موجودات زنده و عناصر طبیعی است. 12- یک حامی محیط زیست تا جای امکان و بدون مطالعه با هرگونه مداخله در شرایط زیستگاه و تغذیه حیات وحش و به طور کلی مداخله در اکوسیستم طبیعی مخالفت می‌کند. 13- یک حامی محیط زیست تا جای امکان از خریداری و استفاده از وسایل خانه، زینت‌آلات، پوشاک و... که از اجزای بدن حیوانات در آن استفاده می‌شود، پرهیز می‌کند. 14- یک حامی محیط زیست تا جای ممکن، رفتارهایی را که موجب آسیب‌رساندن به گونه‌های حیات وحش شود، مورد سرزنش قرار می‌دهد. 15- یک حامی محیط زیست در صورت امکان در مسیر استفاده و جایگزینی انرژی‌های تجدید‌پذیر قدم بر‌می‌دارد. 16- یک حامی محیط زیست روی میزان استفاده از آب بسیار حساس است و منتقد مصرف و بهره‌برداری بیش از حد مجاز از آب‌های زیر‌زمینی و سطحی است. 17- یک حامی محیط زیست مدافع و محافظ درختان در مقابل هرگونه آسیب و تنش است. 18- یک حامی محیط زیست همیشه در حال آموزش است و عموما فروتن است. 19- یک حامی محیط زیست برای نسل آینده اهمیت زیادی قائل است. 20- یک حامی محیط زیست تا جای ممکن از کاغذ کمتری استفاده می‌کند. 21- یک حامی محیط زیست برای تفریح به پایداری و حفاظت از لکه‌های بکر و طبیعی توجه ویژه دارد. نیاز به تأکید نیست که موضوع سلامت و ایمنی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در صورت تداخل هریک از موارد فوق باید اولویت‌ها به‌درستی تعیین شود. درباره هریک از موارد یاد‌شده می‌توان بحث و گفت‌وگوی مفصلی انجام داد و مصداق‌هایی نیز برای هریک قابل ارائه و تصور است و صد البته می‌توان بندهایی به آن اضافه یا کم کرد. تلاش من این بود که به مناسبت روز جهانی محیط زیست در این زمینه کمی بیشتر تأمل و گفت‌وگو شود.