نقد یک برنامه به‌ظاهر کارشناسی
محمد‌رضا رسولی
به‌تازگی یک برنامه زنده تلویزیونی از شبکه دوم سیما به نمایش درآمده که به بررسی مسائل و مشکلات فرزندآوری در کشور پرداخته است. مجری برنامه با زبانی خاص از ترساندن مردم به فرزندآوری انتقاد می‌کند و به بیننده این‌طور القا می‌کند که غربالگری و روش‌های علمی که قبل از تولد نوزادان انجام می‌شود، باعث ترساندن مردم از فرزندآوری شده است. او 9 ماه دوران بارداری را به تونل وحشت تشبیه می‌کند و در ادامه کارشناس برنامه نیز با تأیید گفته‌های ایشان، دستورالعمل‌های غیرعلمی نظام بهداشت و درمان را مقصر اصلی در این زمینه قلمداد و مدیران اجتماعی کشور و مجلس شورای اسلامی را به عدم درک موضوع جمعیت کشور متهم می‌کند. در‌این‌باره باید یادآور شد که با توجه به مطالعات صورت‌گرفته و اثبات اثرات فاکتورهای محیطی متفاوت مانند آلودگی‌های هوا، نوری، صوتی و امواج و بیماری و داروهای مصرف‌شده توسط مادر به روی جنین که سوغات تکنولوژی و زندگی صنعتی امروزی است، لازم و ضروری است زنان بارداری که در معرض عوامل محیطی خطرزا قرار دارند یا مبتلا به بیماری خاصی هستند، قبل از اقدام به بارداری و در حین بارداری زیر نظر پزشک متخصص، کنترل‌های لازم را برای پیشگیری از تولد نوزادی با ناهنجاری‌های ساختاری و تکوینی به عمل آورند. هر مادر باردار ممکن است دچار بیماری‌هایی باشد که می‌تواند قبل از بارداری یا در حین بارداری به آنها مبتلا شده باشد، بعضی از این بیماری‌ها یا داروهای مصرف‌شده ممکن است بر جنین اثرات تراتوژنیک داشته باشند و در مسیر رشد و تکوین جنین اختلال ایجاد کنند. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد آلودگی هوا باعث اثرگذاری بر دستگاه تولید مثل و بارداری و آسیب به كروموزوم‌های جنینی می‌شود. محصولات زراعی آلوده، استفاده از هورمون‌ها و داروهای گوناگون در صنعت پرورش دام و طیور و وجود بقایای آنها در محصولات لبنی و گوشتی و افزایش استفاده از مواد نگهدارنده در صنایع غذایی، پیامدها و مشکلات زیست‌محیطی فراوانی را به وجود آورده که سلامت و بهداشت مادر و جنین را به‌طور‌جدی مورد تهدید قرار می‌دهد. مصرف محصولات تراریخته (محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی) به‌دلیل اینکه در ایران برچسب‌گذاری نمی‌شوند و مردم اطلاعی ندارند و مصرف می‌کنند! باعث ایجاد بیماری‌هایی مانند ناباروری و سقط جنین و همچنین مشکلات روحی و روانی و اوتیسم می‌شود. این حجم وسیع از هجوم تأثیر عوامل مخرب كنونی روی افراد جامعه از‌جمله مادران باردار را باید در تغییرات موجود سبك زندگی صنعتی امروزی و آلاینده‌ها دانست؛ بنابراین طبق مطالعات انجام‌شده، با توجه به نقص‌هایی که ممکن است هنگام تولد نوزاد وجود داشته باشد و باتوجه به افزایش روزافزون سن ازدواج و بارداری در ایران که عامل مستقیم رشد تصاعدی سندروم‌های کروموزومی در سراسر دنیاست، بررسی‌های دقیق علمی از مادران، قبل از اقدام به بارداری و از جنین در دوران بارداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و امری اجتناب‌ناپذیر و ضروری است.