آتش جنگل‌ها هم از سرمای تبلیغات نکاست
عبدالحسین طوطیایی - پژوهشگر کشاورزی
در شرایطی رقابت نامزدهای سیزدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری آغاز شد، ادامه یافت و پایان پذیرفت که زبانه‌های ویران‌کننده آتش از جنگل‌های بلوط زاگرس، فضای پیرامون را تیره و چشم دلسوزان سرزمین ما را اشک‌آلود کرده بود. شگفتا که لهیب این شعله‌ها، اندکی به فضای تبلیغات و مناظره مدعیان مدیریت دستگاه اجرائی سر نکشید و از خنکای کولرهایشان نکاست. نامزدهایی که مجموعا حدود هزارو 700 دقیقه تنها در قالب امکانات صداوسیمای جمهوری اسلامی از خود، آینده پررونق برنامه‌هایشان و از نقاط ضعف رقیب و حتی مدارک تحصیلی یکدیگر گفتند؛ اما بسیار ناچیز و ناروشن به راهبردها و تمهیدات مورد نظرشان برای بخش کشاورزی و پایداری بستر حیات لرزان کشورمان اشاره کردند. در سه ماهه بهار امسال نزدیک به سه هزار مورد آتش‌سوزی در نقاط مختلف مرتعی و جنگلی کشور رخ داده است. در خلال ماه خرداد مراتع و کوهستان‌های بسیاری در استان کهگیلویه و بویراحمد، طعمه حریق شد و در پنج آتش‌سوزی بزرگ در منطقه «شاه‌بهرام»، «شکار ممنوع کوه لار»، «کوه دیل» در گچساران و «سرابگروه» شهرستان چرام، بیش از هزار هکتار از مراتع و نهالستان‌ها سوخت. آتشی که به جان زاگرس افتاده، اکنون به کوه‌ها و مراتع خوزستان هم رسیده است. در هفتمین روز از خرداد 1400، جنگل‌های سردشت در آذربایجان غربی دچار حریق شد و ۷۰ هکتار از مراتع نیمه‌مشجر و درختان جوان سوختند. هم‌زمان با این مناطق، چندین حریق دیگر نیز در مناطق «سلماش»، «خانه خل»، «ربط» و «قلعه رش» نیز به وقوع پیوست. در سه ماهه گذشته تنها در استان‌های مرزی مانند ایلام، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی، بیش از صد آتش‌سوزی بزرگ و کوچک رخ داده است. سال‌هاست که دلسوزان و آگاهان بستر حیات در حال زوال کشورمان بیش از ناله و مویه امکان بازدارنده‌ای برای کاستن از روند تخریب در توان ندارند. انتظار این بود در فرصت انتخابات ریاست‌جمهوری سال جاری ناپایداری محیط زیست و منابع طبیعی کشور به‌مثابه عمده‌ترین چالش پیش‌روی مردم و مسئولان در صدر ارائه برنامه‌ها قرار می‌گرفت؛ اما کم‌رنگ‌بودن این چالش‌ها در برنامه‌های ارائه‌شده و آن هم به موازات زبانه‌های آتشی که این‌چنین خود را بر خرمن حیات سرزمین ما می‌زند بر دلشوره‌های دلسوزان افزود. پرسشی که از تمامی مدعیان حال و آینده مدیریت اجرائی کشور می‌شود این است که اگر پایداری منابع و بستر حیات را اصلی‌ترین دغدغه خود ندانید، اساسا جلوس بر کرسی اجرائی سرزمینی سوخته آیا جاذبه و مباهاتی دارد؟ مدیران و کارگزاران منطقه‌ای درباره بروز و کنترل آتش‌سوزی‌های جنگل و مرتع در حوزه خود، نیازها و گلایه‌های مشترکی دارند.
همه آنها از نبودن نیروهای واکنش سریع و بالگرد، امکانات لازم تا حد لباس و نردبان‌های ضدحریق، همکاری نیروهای نظامی و سازمان‌دهی نیروهای مردمی و... شکوه دارند. اگر در پایان رقابت نامزدهای ریاست‌جمهوری و شوراهای شهر، برآوردی از هزینه‌های سرسام‌آور و غیرلازم تبلیغات انتخاباتی داشته و با نیازهای اولیه کانون‌های آتش‌سوزی مقایسه کنیم، چه‌بسا به آتش اندوهی افزون گرفتار شویم. ای‌کاش این خیل بزرگ از مدعیان که در روزهای معدود تبلیغات، به یاد توانایی‌های نامحدود خود برای خدمت به کشور می‌افتند، لااقل از تولید و انتشار صدها تن مواد شیمیایی در قالب بنر و پوستر که این طبیعت کم‌جان را آلوده‌ترمی‌کند، چشم می‌پوشیدند. این هزینه‌ها اگر در قالب تسهیلات ابتدایی در اختیار داوطلبان مردمی قرار بگیرد، بدون تردید از بروز بسیاری از فاجعه‌های زیست‌محیطی جلوگیری می‌شود. داوطلبان عاشقی که همواره آمادگی دارند تن به آتش زنند تا که روزی سرزمینشان را سبز ببینند. آنان، بی‌نیاز از هر پوستر و کرسی، همواره راست‌قامتان بی‌ادعای این مرز‌و‌بوم و نمایندگان واقعی مردم‌اند.