امیکرون و دوراهی‌های سیاسی

به گزارش روزنامه شرق، کووید19 بار دیگر دیدار حضوری رهبران جهان را به تعویق انداخت؛ امید بسیاری از سران کشورها که پس از دو سال مبارزه سخت با اپیدمی کرونا تصمیم داشتند در داووس سوئیس گرد هم آیند، با شیوع امیکرون در سراسر جهان از بین رفت.‌ حال به گفته کلاوس شواب، بنیان‌گذار همایش جهانی اقتصاد در داووس، در شرایط کنونی پاندمی بسیار دشوار است بتوان ملاقات حضوری را در سطح جهانی برگزار کرد و در عوض مدیران ارشد می‌توانند بار دیگر به‌صورت مجازی با یکدیگر دیدار کنند؛ دیدارهایی که بدون شک لابی‌های سیاسی و اقتصادی را کم‌رنگ‌تر از گذشته می‌کند. این همایش که هرساله بیش از سه هزار نفر در آن شرکت می‌کنند، قرار بوده است از ۱۷ تا ۲۱ ژانویه ۲۰۲۲ برگزار شود، اما حال زمان برگزاری به اوایل تابستان موکول شده است. این همایش اقتصادی قرار بود نخست در ماه می‌ در سنگاپور برگزار شود، سپس به ماه آگوست موکول شد، اما امیکرون سازمان‌دهندگان را مجبور به لغو کامل تا تابستان آینده کرد. البته این تنها پیامد بد سیاسی گونه جدیدی از ویروس کووید19 نیست؛ با شیوع سویه جدید بسیاری از رهبران جهانی بار دیگر خود را در معرض چالشی بزرگ می‌بینند که آینده سیاسی آنها را تحت تأثیر قرار داده است.

از شولتس تا ماریو دراگی

ماریو دراگی، نخست‌وزیر ایتالیا که کشورش یکی از بدترین موج‌های اولیه شیوع کرونا را در سال ۲۰۲۰ متحمل شد، در 10 ماه گذشته موفق شد کشورش را به ثبات سیاسی و اقتصادی برساند و از معدود سران اروپایی بود که مورد تحسین همگان قرار گرفت، اما اکنون به دلیل اجرای برخی از محدودیت‌های سخت‌گیرانه کرونایی مورد انتقادهای داخلی فراوان قرار گرفته است. این بانکدار ایتالیایی که چشم به دو گزینه تداوم نخست‌وزیری یا کسب کرسی رئیس‌جمهوری دوخته است، در صورت تداوم قرنطینه یا اختلال بیشتر اقتصادی، شاهد پایان دوره ماه‌عسل سیاسی خود خواهد بود. در قاره اروپا همچنین اولاف شولتس، صدراعظم آلمان و جانشین آنگلا مرکل نیز با نخستین بحران جدی خود روبه‌رو شده است. او که در سخنرانی خود وعده داده بود بر این همه‌گیری پیروز خواهد شد، زیرا کابینه او برای مقابله با موج دیگری از کرونا، خط قرمزی را به رسمیت نمی‌شناسد، اکنون در برابر آزمون دشوار اعمال محدودیت‌های سخت‌گیرانه قرار گرفته است؛‌ موضوعی که می‌تواند اثبات کند او لیاقت جانشینی مرکل را دارد یا تصمیم‌گیری نامناسب از سوی او،‌ زمینه فروپاشی دولت ائتلافی برلین را مهیا می‌کند.

در بریتانیا نیز بوریس جانسون، نخست‌وزیر این کشور که با بحران‌های زیادی درگیر است و اکنون آماج حملات زیادی قرار گرفته، امیدوار است تشویق مردم به تزریق واکسن‌های بوستر برای ازبین‌بردن تهدید امیکرون کافی باشد. دولت او اخیرا رویکرد خود را در قبال مهلت دریافت دُز سوم واکسن کرونا تغییر داده و به افراد بالای ۱۸ سال توصیه کرده پس از گذشت سه ماه از دریافت دُز دوم، واکسن تقویتی را دریافت کنند. دولت همچنین در چارچوب اقدامات پیشگیرانه، استفاده از ماسک در مکان‌های سربسته را اجباری کرده و به افراد شاغل توصیه کرده در صورت امکان از خانه کار کنند. با این حال، منتقدان جانسون بر این باورند باید در سراسر این کشور بار دیگر قرنطینه اعلام شود. به همین دلیل، گمانه‌زنی‌ها درباره قرنطینه دوهفته‌ای بریتانیا پس از تعطیلات کریسمس بالا گرفته است. هفته پیش گرانت شاپس، وزیر حمل‌ونقل این کشور از احتمال تشکیل جلسه اضطراری پارلمان در ایام کریسمس برای رأی‌گیری درباره تشدید محدودیت‌ها خبر داد؛ این در حالی است که برخی از اعضای کابینه جانسون اعلام کرده‌اند اگر قرنطینه دیگری وجود داشته باشد، استعفا می‌دهند. «اورسولا فن در لاین»، رئیس کمیسیون اروپا پیش‌بینی کرده است سویه امیکرون تا اواسط ژانویه سویه غالب کرونا در اتحادیه اروپا شود و می‌گوید اتحادیه اروپا اکنون با چالش مضاعف افزایش گسترده موارد ابتلا در هفته‌های اخیر به دلیل همراهی سویه‌های دلتا و امیکرون مواجه است که ابتلای بی‌سابقه‌ای را رقم زده است.

آینده مبهم حزب دموکرات و کاهش محبوبیت بایدن

تشدید شیوع امیکرون تنها برای اتحادیه اروپا و رهبران آن دردسرساز نشده است. در ایالات متحده، جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا که به دلیل تورم و بحران اقتصادی، ناکامی در مدیریت شیوع کرونا و خروج غیرمنتظره نیروهای آمریکایی از افغانستان به‌شدت محبوبیتش کاهش یافته است، آینده سیاسی خود و حزبش را در خطر می‌بیند. او نیز مانند بوریس جانسون امیدوار است با اقدامات پیشگیرانه اجازه ندهد امیکرون به تهدیدی سیاسی برای کاخ سفید تبدیل شود. بایدن روز سه‌شنبه در نخستین واکنش به این گونه جدید در سخنرانی ضمن تأکید بر ضرورت دریافت واکسن از سوی بزرگسالان و افراد پنج تا ١٢‌ساله، دریافت دُز یادآور و همچنین پوشیدن ماسک در اماکن عمومی گفت: «ما باید درباره امیکرون نگران باشیم نه وحشت‌زده». بایدن در ادامه به آژانس مدیریت اضطراری فدرال دستور داد کارمندان و ظرفیت خود را افزایش دهند و با هزینه دولت فدرال شروع به افزایش تعداد تخت‌های بیمارستان‌ها بکنند. اقدامات جدید بر اساس طرح کلانی است که بایدن اوایل ماه جاری میلادی با هدف حفاظت حداکثری از آمریکایی‌ها پیش از فرارسیدن زمستان و آمادگی برای افزایش احتمالی موارد ابتلا به دلیل شیوع سویه امیکرون اعلام کرده بود. تحلیلگران سیاسی آمریکا و حتی برخی از اعضای دموکرات بر این نکته اذعان می‌کنند که هرچند جو بایدن را نمی‌توان مقصر وضع به‌وجودآمده دانست، اما امیکرون برای او هزینه‌های سیاسی بی‌شماری خواهد داشت. باسیل اسمیکل، استراتژیست دموکرات مستقر در نیویورک می‌گوید: «ببینید، فکر می‌کنم هر بار که آمریکایی‌ها احساس می‌کنند در حال بازگشت به شرایط عادی هستیم، مسئله دیگری به وسط کشیده می‌شود؛ رئیس‌جمهوری مقصر نیست، اما بسیاری از نگرانی‌ها و ناامیدی‌ها به او منتقل می‌شود». او با اشاره به انتخابات میان‌دوره‌ای تأکید می‌کند بایدن باید هر بار به مردم یادآوری کند که جمهوری‌خواهان بزدل نتوانستند شرایط را به‌خوبی مدیریت کنند، اما بایدن شجاعت ایستادن و مقابله با چالش‌ها را داشت. این در حالی است که هم‌زمان با کاهش محبوبیت بایدن، گمانه‌زنی‌ها در مورد حضور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ شدت گرفته است و او روز سه‌شنبه اعلام کرد در استراحتگاه مارالاگو در فلوریدا نشستی مطبوعاتی برگزار می‌کند. اکنون، با برگزاری این نشست مطبوعاتی، می‌توان احتمال داد ترامپ اگر با اعلام خبر قطعی شرکتش در انتخابات ۲۰۲۴ هوادارانش را غافلگیر نکند، دست‌کم به سؤال‌هایی در این مورد پاسخ دهد. بیل اورایلی، مجری شبکه خبری فاکس آمریکا که روز دوشنبه در برنامه تلویزیونی پربیننده سخن می‌گفت، به گفته ترامپ اشاره کرد مبنی بر اینکه واکسن بوستر را تزریق کرده است و تأکید کرد ترامپ به واکسیناسیون معتقد است و نقش دولت او در ساخت سریع واکسن کرونا را نباید نادیده گرفت. او گفت دولت ترامپ کار ساخت سریع واکسن کرونا را سازماندهی کرد و جان میلیون‌ها نفر را نجات داد. تحلیلگران آمریکایی بر این باورند که هرچند بایدن مصمم است بدون قرنطینه و تعطیلی شرایط جدید را مهار کند، اما آنچه آمریکایی‌ها را امیدوار به دولت دموکرات می‌کند،‌ آن است که شهروندان آمریکایی تا پاییز آینده به‌طور درخور توجهی احساس کنند که شرایط اقتصادی و اجتماعی بهتری دارند. به گفته آنان، زمانی که سویه دلتا شیوع یافت، بایدن نشان داد بسیار بلاتکلیف است و در نتیجه محبوبیت او کاهش یافت و هرگز بهبود نیافت، بنابراین اگر او نتواند در برابر امیکرون به درستی عمل کند، تأثیر مخرب مشابهی بر رئیس‌جمهور و حزبش خواهد داشت و همچنین ضعف‌های بایدن را در مدیریت‌ بحران‌های پیش‌بینی‌نشده نمایان‌تر می‌کند؛ شرایطی که جمهوری‌خواهان را به تلسط بر کنگره و ترامپ را به بازگشت به کاخ سفید امیدوارتر می‌کند.