ماجراهای پزشکان و بیماران
بابک فرهادی
«طبیبانه» که به‌نوعی جلد دوم کتاب «چنین گویند طبیبان» است، به‌تازگی منتشر شد. «طبیبانه» مجموعه داستان‌هایى است درباره حوادث روزمره زندگى، موضوعات پزشكى، مرگ، زندگى و روابط انسان‌ها با هم. این داستانها طنز و تراژدى را با هم دارند و ممكن است براى شما و نزدیكان شما هم اتفاق افتاده باشد. با خواندن این داستانها، با موفقیت‌ها و شكست پزشكان و بیماران در مواجهه با مرگ و زندگى آشنا مى‌شویم. شخصیت‌هاى این داستانها متفاوت هستند؛ از دخترى كه قربانى اسیدپاشى شده است تا كودكى كه با یك بستنى از مرگ حتمى نجات مى‌یابد. از مجروحى كه در زیر عمل جراحى زنده نمى‌ماند، اما با پیوند اندام‌هایش سه نفر دیگر زنده مى‌مانند تا مردى كه براى كشتن مرد دیگرى تلاش مى‌كند. از نوزاد در حال مرگى كه با شنیدن ضربان قلب مادرش زندگى دوباره به دست مى‌آورد تا مردى كه در جشن پنجاهمین سالگرد فارغ‌التحصیلى‌اش و دیدن همه دوستان می‌میرد. از فرمانده مجروحى كه هم‌رزم زخمی‌اش را بر خود مقدم می‌دارد و او را به بیمارستان می‌برد و در آنجا بر زمین مى‌افتد، اما هم‌رزمش نجات مى‌یابد تا دكتر علفى‌ای كه براى مردم تجویزهاى سنتى می‌كند، اما خود براى درمان به خارج می‌رود. همه این داستانها رونوشتى از زندگى ما هستند. بیشتر این داستانها در واقع خاطرات و تجربیات دکتر «محمدرضا توکلی‌صابری» است از سال‌ها طبابت. این کتاب از این نظر اهمیت دارد که نویسنده تجربه فراوانی دارد. دکتر «محمدرضا توکلی‌صابری»، فارغ‌التحصیل دانشکده داروسازی دانشگاه تهران است. او همچنین از دانشگاه دومونت‌فورت در انگلستان درجه دکترا در شیمی پزشکی را دریافت کرد و فوق‌دکترا را در دانشگاه اکستر گذراند. چند سالی هم در دانشگاه‌های ایران، انگلیس و آمریکا به تدریس و تحقیق مشغول بود و در نهایت از یک شرکت انتشارات علمی در آمریکا به‌عنوان نویسنده علمی بازنشسته شد. دکتر «توکلی‌صابری» با نوشتن بیگانه نیست. او سال‌ها در ایران سردبیر نشریه «طب و دارو» بود و با چند نشریه دیگر مانند «دارو و درمان»، «پیام» و «رازی» نیز همکاری داشته است. علاوه بر این، او مؤلف و مترجم حدود 40 کتاب در زمینه پزشکی، داروسازی، علم و... است. عناوین برخی آثار وی عبارت است از: فرهنگ دارویی، فرهنگ داروسازی، گیاهان دارویی، علم چیست؟ جهان فراطبیعی، فرهنگ طب سنتی، چنین گویند طبیبان، گزیده بهترین آثار جابربن‌حیان در کیمیاگری، شش نظریه که جهان را تغییر داد، پیگیری دیوانه‌وار، چند تا لیس؟ قوانین و نظریه‌های علمی و چیزهای دیگر، به ژنوم خوش آمدید و چرا اندازه مهم است. همان‌گونه که می‌بینید، دکتر «توکلی‌صابری» به نوشتن در زمینه موضوعات علمی بسیار علاقه‌‌مند است و کتابهای علمی عمومی بسیاری را ترجمه و تألیف کرده و به همین دلیل بین مخاطبان این کتاب‌ها آشناست. هیئت داوران به دلیل فعالیت‌‌های گسترده و پیگیر در انتشار کتابهای دانشگاهی، عمومی و ترویجی با هدف معرفی علم به عموم مردم و تلاش‌های مسئولانه در راه پژوهش و تحقیق درباره تاریخ علم و مبارزه با شبه‌علم، جایزه ترویج علم سال 1397 را به دکتر «محمدرضا توکلی‌صابری» اهدا کرد. اما علم تنها موضوع محبوب وی نیست؛ او ذهن جست‌وجوگری دارد و به همین دلیل در زمینه‌های دیگر هم نوشته است؛ مانند فلسفه تاریخ علم و ادبیات. او به بزرگان فرهنگ ایران نیز علاقه‌‌مند است؛ برای مثال در سال ١٣٨٢ برای اولین‌بار، مسیر سفری را که ناصرخسرو حدود هزار سال پیش طی کرده بود، به‌تدریج و در هفت سال پیموده و از مکان‌هایی که ناصرخسرو گذشته بود، عکس و فیلم گرفت. او گزارش خود از این دیدارها را در کتاب «سفر برگذشتنی» نوشته است. «توکلی‌صابری» در پایان این مسیر طولانی به دیدار مزار ناصرخسرو در کوهستان‌های بدخشان رفت و گزارش این سفر و اولین عکس‌ها از آرامگاه ناصرخسرو را در کتاب «سفر دیدار» منتشر کرد. از دکتر «توکلی‌صابری»، کتاب «سفر برگذشتنی» در هفتمین جایزه ادبی جلال آل‌احمد به‌عنوان اثر برگزیده و کتاب «سفر دیدار» در دهمین جایزه ادبی جلال آل‌احمد به‌عنوان اثر شایسته تقدیر معرفی شد. علاوه بر این، او پژوهش‌هایی درباره «جابر‌ابن‌حیان، پدر و بنیان‌گذار شیمی» و دستاوردهای علمی وی انجام داده است. همه اینها گفته شد تا بگویم نویسنده کتاب، تجربه‌های بسیاری دارد و مجموعه این تجربه‌ها را به صورت یک مجموعه داستان، در کتابی گردآورده است که البته همه آنها خواندنی است. نکته‌ای که درباره این کتاب گفتنی است، آن است که در برخی از داستانها، راوی اول‌شخص است و در برخی داستان‌های دیگر، راوی سوم‌شخص. در بسیاری از داستانها، راوی مرد است و در داستان دیگری زن؛ اما هرچه که هست، تجربه‌های دست‌اولی است که در ادبیات داستانی ما کمیاب است.