حمایت بایدن از معترضان به قانون انتخابات ایالت جورجیا دردسرساز شد
فشار دوحزبی برای تحریم المپیک پکن
تنشها میان ایالات متحده و چین با ورود جو بایدن به کاخ سفید نهتنها کاهش نیافته بلکه درحال گسترش به حوزههایی غیر از حوزههای سیاسی، اقتصادی و نظامی است. پکن در سال 2022 میزبان المپیک زمستانی است و دولت بایدن درحال بررسی گزینه تحریم این رقابتها بهدلیل نقض حقوق بشر ازسوی حکومت کمونیستی چین است.
از طرف دیگر، تحولی داخلی در آمریکا هم باعث شده تا اختلافهای سیاسی درباره المپیک زمستانی پکن افزایش یابد. قانون جدید در ایالت جورجیا باعث افزایش اختلاف جمهوریخواهان و دموکراتها در مورد اینکه آیا ایالات متحده باید در بازیهای المپیک زمستانی 2022 پکن شرکت کند یا آن را تحریم کند، شده است. «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا میگوید واشنگتن درباره تحریم مشترک بازیهای المپیک 2022 در اعتراض به سرکوب اقلیتها و نقض عمده حقوق بشر از سوی پکن، با متحدان خود بحث و تبادلنظر خواهد کرد. این رایزنیها درحالی صورت میگیرد که بسیاری از نهادهای مدافع حقوق بشر و نیز برخی سیاستمداران مدتی است که فشارها بر پکن بر سر سرکوب و نادیدهگرفتن حقوق اقلیت مسلمان اویغور در ایالت سین کیانگ را تشدید کردهاند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بدون ارائه جزئیات بیشتر و تشریح دقیق موضع واشنگتن صرفا به این نکته اشاره کرد که «ما معتقدیم که یک رویکرد هماهنگ نهتنها به نفع ما، بلکه در راستای منافع متحدان و شرکای ایالات متحده آمریکاست».
پرایس ساعاتی بعد از این کنفرانس خبری با انتشار توییتی اعلام کرد: «همانطورکه اشاره کردم ما هنوز موضعی درخصوص بازیهای المپیک پکن اعلام نکردهایم. هنوز تا سال ۲۰۲۲ زمان زیادی باقی است اما به مشاوره و رایزنی با متحدان و شرکای خود برای طرح نگرانیهای مشترک و تعیین رویکردی هماهنگ در قبال حزب کمونیست چین ادامه میدهیم». این موضعگیری دولت بایدن در شرایطی اعلام شد که کمی قبل از آن، جمهوریخواهان از رئیسجمهور آمریکا خواسته بودند تا بازیهای المپیک پکن را بهدلیل نقض گسترده حقوق بشر تحریم کند.
ارتباط جورجیا به پکن
اما ماجرا فقط به اقدامات دولت چین محدود نمیشود. این نمایندگان جمهوریخواه از حمایت بایدن از اعتراض به قانون انتخابات ایالت جورجیا خشمگین بودند. براساس این قانون، مدیران لیگ برتر بیسبال در اعتراض به قانون انتخاباتی جدید این ایالت، بازی All-Star این مسابقات را از آتلانتا به دنور در ایالت کلورادو انتقال میدهند. حمایت بایدن از این اقدام مدیران لیگ بیسبال و سکوت او در قبال اعتراضها علیه چین باعث شد تا رقبای جمهوریخواه بایدن، او را به دورویی متهم کنند. درپی پیروزیهای غافلگیرکننده دموکراتها در انتخابات ریاستجمهوری و میاندورهای سنا در ایالت جورجیا -که پیروزی دموکراتها در انتخابات سنای این ایالت منجر به کنترل این حزب بر سنا شد- مجلس قانونگذاری ایالت جورجیا که اکثریتی جمهوریخواه دارد، مجموعهای از اقدامات را برای تغییر قوانین رأیگیری در این ایالت تصویب کرد.
درحالیکه بحث درباره محدودیتهای جدید در قوانین تازه تصویبشده وجود دارد، اتفاقنظر کلی این است که برخی از بخشهای قانون، رأیگیری در مناطق شهری این ایالت را که از نظر نژادی متنوع و دارای تمایلات دموکرات هستند، دشوارتر کرده و در عوض، دسترسی در مناطق روستایی و مناطق عمدتا سفیدپوست که به نفع جمهوریخواهان رأی میدهند، راحتتر شده است.
«مارشا بلکبرن» سناتور جمهوریخواه ایالت تنسی میگوید: «هر زمان جو بایدن در واکنش به نسلکشی از سوی رژیم کمونیستی چین، بازیهای المپیک پکن را تحریم کرد، آنموقع میتواند در مورد ایالت جورجیا هم موضعگیری کند». تحریریه روزنامه والاستریتژورنال هم در مقالهای نوشت: «ما نمیتوانیم منتظر بمانیم تا ببینیم رئیسجمهور ایالات متحده درباره قوانین رأیگیری در چین چه میگوید. هیچ صفی در چین تشکیل نمیشود به این دلیل که مکان رأیگیری وجود ندارد. در این کشور، آرای پستی هیچ جنجالی به پا نمیکند، چون اصلا رأیگیری وجود ندارد. نهایتا آقای بایدن شاید بتواند قوانین رأیگیری در جورجیا را با کمپهای بازآموزی در استان سین کیانگ چین مقایسه کند». فعالان حقوق بشر در سراسر جهان خواستار تحریم بازیهای المپیک پکن در اعتراض به «نسلکشی» اویغورهای مسلمان در استان سینکیانگ و سرکوب جنبش دموکراسیخواهی در هنگکنگ شده است. موضوع نقض حقوق اقلیت اویغور در چین بهتازگی در چهلوپنجمین گزارش سالانه حقوق بشر وزارت امور خارجه آمریکا نیز مورد اشاره و تأکید قرار گرفته است. در این گزارش ضمن اشاره به جرائمی از جمله زندانیکردن بیش از یکمیلیون
شهروند، عقیمسازی اجباری، تجاوز، شکنجه، اعزام به اردوگاه کار اجباری و محدودسازی آزادی مذهب و آزادی بیان در چین، ادعا شده که مقامات پکن در منطقه سینکیانگ مرتکب «نسلکشی و جنایت علیه بشریت» علیه اقلیت مسلمان اویغور شدهاند.
اتحادیه اروپا، بریتانیا، ایالات متحده و کانادا روز دوشنبه در تازهترین واکنش به رفتار حکومت چین با اقلیت اویغور، تعدادی از مسئولان پیشین و فعلی استان سینکیانگ در شمال غرب چین را مورد تحریمهای جدید قرار دادند؛ اقدامی که بلافاصله با واکنش تلافیجویانه پکن علیه مسئولان اروپایی و بریتانیایی همراه شد.
براساس نتایج تحقیقی که ازسوی نهادها و مؤسسات آمریکایی و استرالیایی صورت گرفته، حداقل یکمیلیون نفر از اقلیت مسلمان اویغور به اردوگاههایی در استان سینکیانگ واقع در شمال غرب چین فرستاده شده و برخی از آنها نیز به «کار اجباری» بهویژه در مزارع پنبه واداشته شدهاند. پکن اتهامهای مطرحشده درباره سرکوب، آزار و اذیت و نیز اسارت اقلیت اویغور در اردوگاههای بازپروری را رد و کشورهای غربی را به «دخالت در امور داخلی» خود متهم کرده است.
سابقه تحریم المپیک
درصورتیکه دولت بایدن تصمیم به تحریم بازیهای المپیک زمستانی پکن بگیرد، ایالات متحده برای دومینبار در تاریخ المپیک از ابزار تحریم استفاده خواهد کرد. پیشازاین، ایالات متحده پس از حمله اتحاد جماهیر شوروی سابق به افغانستان، بازیهای المپیک ۱۹۸۰ مسکو را تحریم کرد؛ اقدامی که اتحاد جماهیر شوروی چهار سال بعد با تحریم بازیهای المپیک 1984 لسآنجلس به آن پاسخ داد.
اما بسیار بعید است که دولت بایدن سیاست دولت جیمی کارتر در سال 1980 را تکرار کند. برخی از کارشناسان معتقدند احتمال وقوع چیزی بیش از یک تحریم محدود دیپلماتیک در قبال المپیک 2022وجود ندارد. «ویکتور ماتسون» استاد اقتصاد ورزش در کالج بوستون میگوید: «از نظر تاریخی، تحریمهای المپیک اقدامی بسیار نامحبوب بوده است؛ چراکه فرصت رقابت را از قهرمانان و ورزشکاران میگیرد. در بسیاری از رشتههای ورزشی، حضور در المپیک تنها فرصت قهرمانان برای کسب درآمد پس از دههها کار و تمرین طاقتفرسا است. اما اگر دولت بایدن اقدام به تحریم المپیک 2022 پکن کند، بسیار تعجب میكنم. از نظر سیاسی این کار برای بایدن بسیار دشوار خواهد بود و میتواند چالشها میان واشنگتن و پکن را بهشدت افزایش دهد و از کنترل خارج کند. هرچقدر هم اهمیت و گستردگی المپیک زمستانی کمتر از المپیک تابستانی باشد، بازهم بسیاری از آمریكاییها دوست دارند شاهد حضور قهرمانانشان در المپیک باشند و نمیخواهند به دلایل سیاسی، این فرصت را از دست بدهند. اما واقعیت این است که این بحث مطرح شده است و ممکن است نشانه این باشد که در آینده، نقض حقوق بشر میتواند بیش از گذشته در
رقابتهای ورزشی اثرگذار باشد و سازمانهای بینالمللی در بررسی پیشنهادهای میزبانی، این موضوع را هم مورد توجه قرار دهند».
«ژول بایکوف» استاد علوم سیاسی دانشگاه پاسیفیک و نویسنده چهار کتاب درباره نقش سیاست در بازیهای المپیک میگوید: «بسیاری از استدلالها در حمایت از تحریم بازیهای ورزشی درواقع از محافل جمهوریخواهان بیرون آمده است. برای مثال، مارکو روبیو، سناتور ایالت فلوریدا یکی از حامیان سرسخت تحریم المپیک پکن است. نکته قابلتوجه این است که اینبار تعدادی از دموکراتها هم از تحریم المپیک پکن حمایت کردهاند. چین در ایالات متحده بهنوعی به کیسه بوکس تمام احزاب تبدیل شده است. بنابراین حمایت دوجانبه از تحریم المپیک پکن میتواند دولت بایدن را برای بررسی احتمال اتخاذ چنین رویکردی تحت فشار قرار دهد».