چرخش چرخ صنعت با اجراي طرح «محيا»

بسیاری از واحدهای تولیدی به دلیل بدهی بانکی و بروز مشکل در تأمین نقدینگی، با ظرفیت کم به فعالیت خود ادامه داده یا به واحدهای راکد تبدیل شده‌‎اند. به گفته معاون وزیر صمت وجود این واحدها یکی از مشکلات جدی بخش صنعت است. بانک صادرات در راستای تحقق شعار امسال، با تعریف طرح «محیا» امکان بازگشت مجدد واحدهای تولیدی راکد به چرخه تولید و اشتغال کشور را فراهم کرده است. به گفته حجت‌اله صیدی، مدیرعامل بانک صادرات ایران، در طرح محیا امکان استفاده از بخشودگی و اقساط طولانی‌مدت با وثایق و تضامین قبلی برای واحدهای تولیدی فراهم می‌شود. رهبر انقلاب سال 1400 را با نام «تولید، پشتیبانی‎ها، مانع‌زدایی‌ها» نام‌گذاری کردند تا همه دست‌اندرکاران، به مقوله حذف موانع و پشتیبانی بیشتر از بخش تولید در شرایط تحریمی که کشور با آن درگیر است، بیشتر توجه کنند. تأمین نقدینگی و سرمایه در گردش واحدهای تولیدی به گواه فعالان بخش‌های صنعتی یکی از مشکلات جدی این بخش به شمار می‌رود، به‌همین‌دلیل بانک صادرات در راستای تحقق شعار امسال از طرحی به نام «محیا» رونمایی کرد تا دغدغه واحدهای تولیدی بدهکار به بانک را برای دریافت تسهیلات جدید به حداقل برساند. طرح محیا چیست؟ با اجرای طرح «محیا» همه واحدهای تولیدی فعال یا دارای ظرفیت فعالیت مجدد که بدهی غیرجاری به بانک صادرات دارند، می‌توانند ضمن تسویه با شرایط ویژه، برای افزایش ظرفیت و تداوم تولید خود با وثیقه‌ها و تضامین پیشین، تسهیلات و تعهدات جدید دریافت کنند. این تسهیلات شامل تسهیلات خرید دین بابت چک‌های حاصل از فروش، تنزیل اعتبارات اسنادی ریالی مدت‌دار صادره به سود واحد تولیدی، تسهیلات اجاره به شرط تملیک و صدور اعتبارات اسنادی ریالی مدت‌دار خواهد بود. با اجرای این طرح، بدهی غیرجاری واحدهای تولیدی بدون ایجاد مشکل در نقدینگی واحد، تسویه یا تعیین تکلیف می‌شود. از دیگر امکانات پیش‌بینی‌شده در طرح «محیا»، اعطای سرمایه در گردش به واحدهای تولیدی با گشایش اعتبارات اسنادی ریالی برای خرید مواد اولیه و معادل ۱۲۰ درصد بدهی غیرجاری تسویه‌شده قبلی واحدهای تولیدی است. اهمیت اجرای طرح محیا از آنجایی روشن می‌شود که علی رسولیان معاون صمت و مدیر‌عامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران تعیین تکلیف واحدهای راکد را یکی از مسئولیت‌های اصلی وزارت صمت معرفی می‌کند. او می‌گوید: سال گذشته احیای هزار‌و 500 واحد راکد در دستور کار این وزارتخانه بوده است که با کمک بانک‌ها این واحدها به چرخه تولید بازگشته و ٢٥‌هزار‌و ٩٨٨ شغل جدید هم ایجاد شده است. رسولیان اضافه می‌کند: در سال‌های گذشته بانک صادرات ایران نقش مؤثری در صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی داشت که اطمینان داریم با اجرای این طرح نیز واحدهای تولیدی راکد با «محیا» وارد چرخه تولید می‌شوند و شاهد موفقیت و رفع بخشی از مشکلات اقتصادی کشور خواهیم بود. راهکارهایی برای حمایت از تولید اما طرح محیا چگونه می‌تواند واحدهای راکد را به چرخه تولید باز‌گرداند؟ آن‌طور که حجت‌اله صیدی، مدیر‌عامل بانک صادرات، در مراسم رونمایی از طرح جدید بانک صادرات ایران تشریح می‌کند: طرح «محیا»ی بانک صادرات ایران برای کمک به واحدهای تولیدی آسیب‌دیده ارائه شده تا ضمن رعایت مقررات بانک مرکزی و قانون تجارت، به کمک واحدهای تولیدی بشتابیم. او با اشاره به نام‌گذاری امسال از سوی رهبری می‌گوید: برای تحقق شعار سال و کمک به واحدهای تولیدی آسیب‌دیده که در فهرست مشتریان بد‌حساب نظام بانکی قرار داشتند، چک برگشتی یا بدهی‌های معوق دارند، برنامه‌ریزهای لازم در بانک صادرات انجام شده است. مدیر‌عامل بانک صادرات ایران با اشاره به مشکلات تأمین نقدینگی واحدهای صنعتی بیان می‌کند: از هفتم اردیبهشت تا هفتم مرداد با تعریف طرحی تشویقی به نام «محیا»، امکان استفاده از بخشودگی و اقساط طولانی‌مدت با وثایق و تضامین قبلی و حتی با ۲۰ درصد تسهیلات بیشتر یا اعتبار اسنادی ریالی که علاوه بر گردش بیشتر، شامل عملیات واقعی هم هست، برای واحدهای تولیدی فراهم می‌شود. او همچنین از امکان لحاظ‌نشدن چک برگشتی واحدهای تولیدی مشمول طرح محیا خبر می‌دهد. صیادی اضافه می‌کند: نکته اصلی در این موضوع که دقت بانک و تولیدکنندگان را بالا می‌برد، داشتن برنامه کسب‌و‌کار است. تولیدکننده باید برنامه عملیاتی داشته باشد و علت اینکه برخی از واحدها آسیب دیده‌اند، فقدان برنامه جامع و دقیق و در نتیجه بروز مشکل در بازاریابی، فروش، کیفیت و فرایندهای مالی آنهاست؛ بنابراین آنچه ما در بخش ضوابط بانک مورد توجه قرار داده‌ایم، این است که واحدهای تولیدی باید برای توسعه فعالیت‌های خود برنامه و الگوی تجاری ارائه دهند. صیدی تأکید می‌کند: اگر واحدی برنامه‌های دقیق خود را ارائه دهد، ما تا ۱۲۰ درصد بدهی قبلی به آن اعتبار خواهیم داد و در مرحله بعد واحدهای مرتبط با واحدهای تولیدی نیز مورد حمایت قرار خواهند گرفت. جهت‌گیری درست بانک صادرات علی آقامحمدی، رئيس گروه اقتصادي دفتر مقام معظم رهبري و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز درباره طرح محیا می‌گوید: جهت‌گیری بانک صادرات ایران در استفاده از طرح «محیا» جهت‌گیری درستی است و مدل ارائه‌شده در اين طرح، یک مدل زنجیره‌ای است. ما باید واحدهایی را حمایت کنیم که این زنجیره را به رسمیت می‌شناسند و در یک سلسله کار می‌کنند. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اضافه می‌کند: سال گذشته بانک صادرات ایران تأمین‌کننده اصلی طرح‌های پتروشیمی کشور بود که با هدف داخلی‌سازی ۸۵‌درصدی در این صنعت انجام شد. او یادآور می‌شود: باید به تولیدکنندگان خوشنام خدمت مناسب ارائه کرد. نگاه بانک صادرات ایران برای حمایت از تولید نگاه درستی است که تولیدکنندگان کشور به این نگاه جواب مثبت خواهند داد. تسویه بدهی، ابتکار طرح محیا عزت‌اله اکبری، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس، هم عنوان می‌کند: بانک صادرات با اجرای طرح «محیا» اقدام عملی ارزشمندی در جهت اجرای منویات و رهنمودهای مقام معظم رهبری انجام داد که امیدواریم همه مسئولان در این مسیر و با اقدامات عملی خود حرکت کنند تا مشکلات حل شود. او می‌گوید: ابتکار طرح «محیا»ی بانک صادرات ایران در این است که با اجرای آن همه واحدهای تولیدی فعال یا دارای ظرفیت فعالیت مجدد که بدهی غیرجاری به بانک دارند، می‌توانند ضمن تسویه با شرایط ویژه، برای افزایش ظرفیت و تداوم تولید خود با وثیقه‌ها و تضامین پیشین، تسهیلات و تعهدات جدید دریافت کنند. این طرح، کار ارزشمندی است؛ چرا‌که همه ما در قبال مردم مسئولیم و باید امور آنان را تدبیر کنیم. بهره‌مندی «محیا» از ابتکارات قوانین پولی در مراسم رونمایی از طرح محیا، عباس معمارنژاد، معاون امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزیر امور اقتصادی و دارایی، نیز هدف از اجرای این طرح از سوی بانک صادرات ایران را مورد توجه قرار‌دادن بحث عرضه معرفی می‌کند. او در تشریح سخن خود می‌گوید: توجه به بحث عرضه به این مفهوم است که برای واحدهای تولیدی تأمین مالی صورت گیرد تا این واحدها بتوانند تولید بهتری داشته باشند و تحریک تقاضا نیز در کنار آن انجام شود. معمارنژاد ادامه می‌دهد: به‌عنوان نمونه کارت‌های اعتباری مبتنی بر سهام عدالت و یارانه معیشتی مردم در راستای تسهیلات خردی قرار دارد که به مردم تعلق می‌گیرد و از این طریق می‌توان طرف تقاضا را نیز تحریک کرد. او با بیان اینکه در کشورهای دیگر بیشترین نوع تسهیلات، از نوع خرد بود که عملا مطالبات غیر جاری آن بسیار پایین است، بیان می‌کند: در‌حال‌حاضر شاهدیم که بانکی تسهیلات خرد ارائه می‌دهد؛ اما نسبت مطالبات غیر جاری آن زیر یک درصد است؛ ولی در برخی بانک‌ها این نرخ به بالای ۱۰ درصد می‌رسد. معاون امور بانکی وزارت امور اقتصادی و دارایی معتقد است که ابتکارهایی در قوانین و مقررات بانکی وجود دارد؛ ولی استفاده نمی‌شود؛ اما خوشبختانه این ابتکارات در طرح «محیا» مورد توجه قرار گرفته است. مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، نیز در ادامه مراسم، اجرای طرح محیا را راه‌گشای بنگاه‌های کوچک و آسیب‌دیده و حلّال بخشی از مشکلات اقتصادی معرفی می‌کند. راهگشای بنگاه‌های کوچک و آسیب دیده مسعود خوانساری، رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در مراسم رونمایی از طرح مانع زدایی و حمایت یکپارچه از تولید بانک صادرات ایران «محیا» با بیان اینکه به طور قطع این طرح، راهگشای بنگاه‌های کوچک و آسیب دیده و حلال بخشی از مشکلات اقتصادی خواهد بود، گفت: این طرح می‌تواند به بخش تولید کمک کند و در عین حال لازم است دو شاخصه دیگر نیز مد نظر قرار گیرد که یکی از آن‌ها هماهنگی بخشهای مختلف است چرا که اگر بانک طرح خوبی ارایه دهد ولی بقیه بخشها نتوانند موانع را برطرف کنند مشخص نیست که چقدر می‌توان موفق شد.