|

ملزومات سیاست‌گذاری انتخاباتی مشارکت‌محور

احسان هوشمند

درحالی‌که کمتر از هفت هفته تا برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری باقی است، همچنان تنور انتخابات حلاوت و گرمی معمول خود را باز‌نیافته است. از نخستین انتخابات ریاست‌جمهوری در کشور یعنی از پنجم بهمن 1358 تاکنون، کمتر دوره‌ای را می‌توان نشان داد که این‌چنین فضای سردی قبل از برگزاری انتخابات حاکم بر افکار عمومی شده باشد. ناتوانی جناح‌ها و نیروهای مؤثر سیاسی داخلی درباره معرفی نامزدهای اصلی و مقبول افکار عمومی، انباشت نارضایتی‌ها و بن‌بست‌های پیش‌روی مسئولان اجرائی کشور، مسائل متعدد اقتصادی از‌جمله گسترش فقر، نابرابری و فساد اقتصادی در کشور، ناکارآمدی مدیریتی در حوزه‌های مختلف، کم‌فروغ‌شدن امید نسبت به سازو‌کارهای قانونی موجود برای اصلاح امور و گسترش این تلقی که رأی مردم تزیینی است و در سرنوشت کشور اثر مشهودی ندارد و مواردی از این دست، موجب شده با فضای انتخاباتی متفاوتی در هفته‌های پیش از برگزاری انتخابات در کشور مواجه شویم؛ به‌نحوی‌که حتی در رسانه‌های رسمی از‌جمله در برنامه 20:30 شبکه دو صداوسیما نیز سردی حاکم بر فضای انتخابات مرکز توجه قرار گرفت و در‌این‌‌باره تحلیل‌هایی نیز منتشر شد! رد صلاحیت گسترده نامزدهای شوراهای شهر در برخی از کلان‌شهرها نیز در این شرایط بر چون‌و‌چرا درباره چگونگی برگزاری انتخابات پیش‌روی ریاست‌جمهوری افزوده است؛ گویی با وجود تأکید مسئولان طراز اول کشور بر اهمیت مشارکت گسترده مردم در انتخابات، اما پاشنه در همچنان جور دیگری می‌چرخد! این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران و نیروهای سیاسی از هر دو جناح و سایر نیروهای سیاسی، بر اهمیت این دور از انتخابات تأکید می‌کنند و گروهی حتی میزان مشارکت در انتخابات را به سرنوشت کشور گره می‌زنند و این انتخابات را برای کشور سرنوشت‌ساز ارزیابی می‌کنند. اگر این نظر یعنی «سرنوشت‌ساز‌بودن انتخابات ریاست‌جمهوری در 28 خرداد» واقعا برای مسئولان کشور دال مرکزی گفتمانی و هسته مرکزی سیاست‌گذاری انتخاباتی و در نتیجه اصلی خدشه‌ناپذیر، حیاتی و منطبق بر مصالح عمومی و منافع کشور در سال‌های آتی است، می‌توان پرسید آیا سیاست‌های انتخاباتی کشور از همین منطق، سیاست و ضرورت منطبق بر منافع ملی منبعث می‌شود؟ همچنین از مسئولان باید پرسید در راستای این راهبرد و سیاست‌گذاری، آیا لوازم و شرایط ضروری، لازم و کافی برای برگزاری انتخاباتی پرشور و با مشارکت گسترده هم‌وطنان فراهم شده است یا خیر؟ به سخن دیگر، نگرانی نسبت به سرنوشت کشور و دغدغه برگزاری انتخاباتی با‌شکوه و با مشارکت گسترده مردم، پیش‌شرط‌هایی دارد که آماده‌کردن شرایط مناسب و ابزارها و لوازم انگیزه‌بخش برای برگزاری انتخابات از‌جمله اساسی‌ترین آنهاست تا زمینه رضایتمندی و تقویت رغبت ملت ایران برای مشارکت جدی در انتخابات، آن‌هم در این فرصت کم باقی‌مانده، فراهم شود.

آیا برای ایجاد اطمینان در میان اقشار مختلف مردم، با هدف مشارکت در انتخابات برنامه‌ریزی کارشناسی‌شده چند‌وجهی، جدی و جامعی انجام شده است؟ آیا در تدوین این برنامه‌ریزی منطبق با سیاست انتخاباتی از مشارکت گروه‌ها، چهره‌ها و نیروهای سیاسی اثر‌گذار و رقیب استفاده شده است؟ آیا دستگاه‌های ذی‌ربط قانونی، تبلیغی و رسانه‌ای برای این مهم مرکز توجه قرار گرفته‌اند؟ آیا نظرات و دیدگاه‌های این نیروها در تدوین این برنامه و سیاست‌گذاری محل توجه جدی قرار گرفته است؟ آیا سازو‌کارهای قانونمند برای حضور سلیقه‌های مختلف سیاسی و به‌ویژه چهره‌های اثر‌‌گذار و اصلی سیاسی کشور برای حضور مستمر و منظم در رسانه‌های مختلف، به‌‌ویژه رسانه ملی تدارک دیده شده است؟ یعنی آیا رسانه‌های مختلف، به‌ویژه صداوسیما، ملزم شده‌اند برنامه‌های متنوع در ساعات پربیننده با حضور چهره‌های مشهور و اثرگذار سیاسی تولید کنند و بر شور و هیجان انتخاباتی بیفزایند؟ شواهد امر تا امروز بر چنین امری صحه نمی‌گذارد و دعوت از برخی افراد کمتر‌اثر‌گذار و صرفا رفع‌تکلیفی برای حضور در برنامه‌های رسانه‌های پربیننده مانند تلویزیون، نشانه‌ای از تغییر رویکرد صدا‌و‌سیما لااقل تا این تاریخ را نمایان نمی‌کند. رفع محدودیت از برخی چهره‌های مردمی و مقبول برای حضور در رسانه ملی، قطعا اثر چشمگیری در ایجاد اعتماد به تغییر رویه‌ها ایجاد می‌کند. برگزاری جلسات مناظره گرم، پرشور، صریح و قانونمند هم از دیگر ابزارها و پیش‌شرط‌ها است که فعلا نشانه‌ای از آن دیده نمی‌شود. ملزم‌شدن دستگاه‌های اجرائی و نظارتی به مهیا‌کردن شرایط برای حضور صداهای مختلف و سلیقه‌های موجود در کشور و اعلام روشن و رسمی این سیاست با هدف اطمینان‌بخشی به اقشار مختلف نیز از دیگر متغیرهای اثرگذار بر میزان مشارکت در انتخابات پیش‌رو هستند. امری که به دلیل فضاسازی‌های رسانه‌ای، به‌ویژه رسانه‌های خارج از کشور و نیز سوابق برگزاری انتخابات مجلس در سال 1398، با ابهام‌های زیادی روبه‌رو است. اعلام برنامه‌های نامزدهای ریاست‌جمهوری و نیز اعلام بخشی از اعضای کابینه نیز ضمن آنکه به شفافیت بیشتر در فعالیت‌های انتخاباتی و در نتیجه آگاهی شهروندان از رویکرد، برنامه و کارآمدی نامزدهای مختلف منجر می‌شود، موجب جلب نظر اقشار و سلیقه‌های مختلف می‌شود. تا ثبت‌نام نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری و پس از آن آغاز رسمی فعالیت‌های تبلیغی نامزدها، زمان زیادی باقی نمانده است؛ اما چنانچه بر اساس شواهد موجود در روال موجود تغییری ایجاد نشود و سیاست‌گذاری مشارکت‌محورِ مناسبی صورت نگیرد و ملزومات و لوازم آن فراهم نشود، همچنان سردی فضای انتخابات خود را تحمیل خواهد کرد. این مسیر منطبق با منافع ملی و مصلحت کشور نیست. آیا برای گذر از این شرایط و برگزاری انتخاباتی با مشارکت گسترده ملت ایران، عقلای قوم تدابیر قانونی و منطبق بر مصالح عمومی و منافع ملی را در دستور کار فوری قرار خواهند داد؟

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها