مرگ تدریجی انجمن صنفی

دوستی می‌گفت تمایل داشتم در این دوره از انتخابات هیئت‌مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران، نامزد هیئت‌مدیره شوم؛ اما یکی از فعالان صنفی به استناد مصاحبه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در یکی از رسانه‌ها تصریح کرد: «افراد بازنشسته حق فعالیت در انجمن صنفی کارگری را ندارند... .

این گفتار از منظری، شاید درست باشد؛ چون به فرض محال، روزنامه‌نگاران پیر و فرتوت، توان پیگیری مطالبات چالشی روزنامه‌نگاری را ندارند؛ پس بهتر است که جوانان روزنامه‌نگار صنفی جایگزین آنان شوند. هرچند اگر به میانگین سنی اعضای هیئت‌مدیره فعلی انجمن صنفی و سایر انجمن‌های صنفی کارگری توجه کنید، اغلب هیئت‌مدیره‌های تشکل‌های صنفی با میانگین سنی بالای 40 سال توانسته‌اند با وجود موانع و چالش‌های موجود در تشکل‌های صنفی، چراغ صنوف را روشن نگه دارند. با‌وجود‌این از منظر حقوق شهروندی، قانون کار و آیین‌نامه اجرائی انجمن‌های صنفی، این گفتار وزیر کار و فعال صنفی جای نقد دارد: 1- وزیر کار حق مداخله و تصمیم‌گیری در امور انجمن‌های صنفی کارگری که یک تشکل عمومی و غیرانتفاعی است را ندارد؛ چه برسد به انجمن‌های صنفی فرهنگ، هنر و رسانه که تحت پوشش کانون‌های فراگیر فرهنگ، هنر و رسانه و با مصوبه هیئت وزیران فعالیت می‌کنند. علاوه‌برآن طبق ماده 178 قانون کار، هیچ‌کس نمی‌تواند مانع از عضویت شخص یا اشخاص در تشکل‌های صنفی کارگری یا کارفرمایی شود. حتی اگر وزیر کار، به استناد رأی صادره از هیئت تخصصی دیوان عدالت اداری در سال 95، مانع از عضویت اشخاص در انجمن‌های صنفی کارگری شود، در صورت شکایت اشخاص ذی‌نفع، موضوع قابل پیگیری در مراجع صالحه قضائی خواهد بود. هیئت تخصصی دیوان عدالت اداری صرفا درباره ابطال یک دستورالعمل صادره از معاونت روابط کار وزارت کار اظهار نظر کرده؛ پس حق تفسیر ماده 131 قانون کار را ندارد؛ چراکه تفسیر قوانین صرفا در حیطه اختیارات مجلس شورای اسلامی است. 2- در بررسی آیین‌نامه اجرائی وظایف انجمن‌های صنفی مصوب هیئت وزیران، ردی از این نوع محدودیت‌ها برای بازنشسته‌ها وجود ندارد؛ هرچند محدودیت‌هایی برای افراد غیرشاغل و غیرفعال روزنامه‌نگاری، پیش‌بینی شده است. در ماده 9 آیین‌نامه اجرائی موصوف، درباره شرایط داوطلبان عضویت در هیئت‌مدیره و بازرسان انجمن صنفی به مواردی تأکید شده است؛ بنابراین هیچ‌کس حق ندارد حقوق شهروندی یا آزادی‌های‏ مشروع‏ افراد را براساس اصل ۹، قانون اساسی با وضع قوانین‏ و مقررات‏ جدید، سلب‏ کند، موضوعی که اخیرا درباره نامزدهای ریاست‌جمهوری هم چالش‌هایی را در بر داشته است. به عبارت دیگر روزنامه‌نگاران که برای آزادی‌های مشروع و قانونی جامعه، پیه همه چیز را به تن مالیده‌اند، نباید محدودیت‌هایی برای همکاران و اعضای انجمن صنفی در تشکل‌ها خلق کنند! 3- در هیچ‌یک از مفاد اساسنامه مصوب انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران، محدودیت یا موانعی بر عضویت یا نامزدی در انتخابات هیئت‌مدیره و بازرسان پیش‌بینی نشده است. در ماده ۴ اساسنامه شرایط عضویت و در ماده ۵ آن، تعلیق یا محرومیت از عضویت در انجمن صنفی پیش‌بینی شده است؛ اما هیچ‌گاه از محدودیت روزنامه‌نگاران بازنشسته برای فعالیت در انجمن صنفی روزنامه‌نگاری سخنی به میان نیامده است. کوتاه سخن اینکه مگر هنرمندان و روزنامه‌نگاران بازنشسته می‌شوند؟ هم‌اینک بزرگان رسانه، سال‌های سال است که پس از خروج از مشاغل رسمی رسانه‌ای، همچنان در نشریات و روزنامه‌ها قلم می‌زنند و هیچ بنی‌بشری هم از آنان تقاضا نکرده که قلم را بر زمین بگذارند. مگر کار صنفی تعطیل‌بردار است؟ لازم به ذکر است در اساسنامه انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران قید شده همه روزنامه‌نگاران شاغل و فعال در تحریریه‌های مطبوعات، خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری استان تهران واجد شرایط با ارائه مدارک مثبته، از قبیل گواهی اشتغال به کار، کارت شناسایی معتبر، نمونه آثار منتشر‌شده در نشریات و امثال آن طبق مفاد آیین‌نامه عضوگیری می‌توانند عضو انجمن صنفی شوند. طبعا وقتی عضو انجمن صنفی روزنامه‌نگاران هستید، از حق رأی و انتخاب ارکان تصمیم‌گیرنده آن نیز برخوردارید. امید است دست‌اندرکاران برگزاری انتخابات هیئت‌مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران با رعایت اساسنامه مصوب، قانون کار و آیین‌نامه اجرائی وظایف انجمن، شرایط را برای حضور پررنگ روزنامه‌نگاران فعال در ارکان تصمیم‌گیرنده تشکل صنفی روزنامه‌نگاری فراهم کنند؛ وگرنه با محدودسازی نامزدی برخی از روزنامه‌نگاران در انتخابات هیئت‌مدیره و بازرسان، مبادا مرگ تدریجی انجمن صنفی را رقم بزنیم.