گامهای مؤثر در پیشگیری از اعتیاد
سرهنگ عبدالوهاب حسنوند، رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران بزرگ: نگاه فرهنگی به مسائل پیشگیری، کنترل و مقابله با اعتیاد بهعنوان اصلیترین آسیب اجتماعی، مؤثرترین دیدگاه برای کاهش مشکلات است و درواقع پیشگیریهای فرهنگی یعنی آموزش از خانواده تا مدرسه، از مدرسه تا دانشگاه و از دانشگاه تا جامعه و انتقال آموزههای ضروری برای افزایش مهارتهای زندگی راه اجتماعیشدن مبارزه با مواد مخدر را هموارتر میکند. بدون یادگیری این مهارتها، هرگونه مبارزه جنبه مقطعی و موقت خواهد داشت. آموزش شیوههای فرزندآوری، فرزندپروری و برقراری تفاهم در خانواده برای مبارزه با اعتیاد ضروری است و به دنبال آن شیوههایی که والدین در تربیت فرزندان خود به کار میگیرند، نقشی اساسی در تأمین سلامت روانی فرزندان آنها دارد. در سایه ارتباط سالم است که میتوان نیازهای فرزندان را شناخت و نسبت به تأمین و ارضای آنها اقدام کرد. هریک از این شیوهها اثراتی بر رفتار کودکان دارند که در این میان اثرات مخرب و منفی شیوههای سهلگیرانه و مستبدانه بیشتر است. آنچه اهمیت دارد، این است که بهترین شیوه فرزندپروری، شیوه مقتدرانه است که والدین در عین گرم و صمیمیبودن با فرزند خود، کنترلکننده و مقتدر هستند. این شیوه به فرزندان کمک میکند تا با هنجارهای اجتماعی بهتر سازگار شوند و همچنین تأثیر کمی بر آزادیهای فردی کودکان دارد. این کودکان باکفایت، واقعگرا، دارای اعتمادبهنفس، فعال، خودنظمبخش و مسئول هستند. اکثر مشکلات رفتاری کودکان منعکسکننده شرایط پیچیده بینفردی اعضای خانواده بهویژه والدین است و در بزرگسالی بهدلیل روشهای تربیتی نادرست والدین و تعاملات معیوب آنها با فرزندان، به مصرف مواد مخدر روی میآورند. تقویت زیرساختهای مبارزه با مواد مخدر اعم از افزایش مهارتهای زندگی، داشتن روحیه سرزنده و بالنده، ایجاد نشاط و شادابی، گسترش امکانات تفریحی و... بهعنوان زیربنای روشهای زندگی در هر جامعه میتواند ارتقای پیشگیری و مقابله در مورد آسیبهای اجتماعی ازجمله اعتیاد به مصرف مواد مخدر سنتی، صنعتی و داروهای روانگردان را افزایش دهد. روبهروشدن نوجوانان و جوانان در عصر حاضر با چالشها و پدیدههای متفاوتی مانند تنوعطلبی، لذتطلبی، عدم حمایتهای عاطفی والدین، کاهش کنترل و نظارت اجتماعی بر رفتار و عملکرد فرزندان، وجود اختلافهای خانوادگی، احساس درماندگی در بیان احساسات، عزتنفس پایین، ضعف اعتقادات دینی، بروز مشکلات و اختلالات روحی و روانی، ضعف مهارتهای ارتباطی، ایجاد فریب فرهنگی با ارائه اطلاعات نادرست و نگرشهای غلط مبنیبر تأثیرات مثبت مصرف مواد مخدر و روانگردان، تغییر الگوی مصرف و ارائه صدها نوع مواد مخدر با نامهای جذاب، شکیل و فریبنده و افزایش آمار معتادان و مصرفکنندگان انواع مواد مخدر ازجمله مسائلی است که لزوم توجه به جوانان و آسیبهای فراروی آنها ازجمله اعتیاد را بهعنوان یک مسئله و بحران بیشتر آشکار میکند. همه گروههای سنی در معرض خطر اعتیاد قرار دارند و سهم جوانان بیشتر از دیگران است.