اوضاع بیسروسامان قیمت نان
محمدرضا رسولي
در روزهای گذشته گزارشهای متعددی درباره گرانشدن قیمت نان در برخی مناطق تهران منتشر شده است. بلاتکلیفی نرخ نان باعث شده مردم شاهد قیمتهای متفاوت نان در نانواییهای مختلف باشند.
این امر در کنار اتفاقاتی نظیر کاهش نامحسوس وزن چانه، افزایش قیمت در قالب نانهای حاوی کنجد، سبزی خشک و... در عمل بهعنوان راهکار دورزدن قیمتها توسط بعضی از نانواها در نبود نظارت دستگاههای مسئول، موجب نارضایتی مردم شده است. آخرین افزایش قیمت نان طبق مصوبهای در 31 شهریور سال 1398 صورت گرفته و بر اساس آن مقرر شد مادامی که قیمت گندم و سایر هزینههای تولید افزایش نیافته است، این مصوبه ملاک عمل باشد. این در حالی است که به گفته نانواها، یارانه آرد تحویلی به آنها را مردم مصرف میکنند و نانوا باید نرخ بقیه هزینههای جانبی مانند خمیرمایه، بیمه، دستمزد کارگر و حاملهای انرژی را که در این مدت افزایش یافته، از جیب خود پرداخت کند. به همین دلیل برخی از نانواها مطابق قیمت مصوب سال ۹۸ عمل نمیکنند. بیژن نوروزمقدم رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران دراینباره گفته است: «با افزایش هزینهها و تورم در سال 1399، هزینههای زندگی نانوا هم مثل سایر اقشار جامعه افزایش یافته است. نانوایان چارهای جز افزایش قیمت ندارند». ایشان با انتقاد از عملکرد نهادهای دولتی در پیگیری مشکلات و مطالبات نانوایان ادامه میدهد: «من به عنوان مسئول اتحادیه نمیدانم مشکلات نانواها را با چه کسی مطرح کنم». ناصر مدیحی، رئیس گشتهای مشترک تعزیرات حکومتی تهران هم گفته: «ستاد تنظیم بازار در استانداری تهران جلساتی برای تعیین قیمت جدید نان برگزار کرده و تصمیماتی هم در این خصوص گرفته، اما هنوز مصوبهای اعلام نشده، بنابراین افزایش نرخ نان توسط برخی نانواییها غیرقانونی است». در اظهارنظر دیگری معاون وزیر صمت گفته: «قیمت جدید نان کارشناسی شده و مراحل بررسی آن در استانداری و شورای آرد و نان طی شده، اما افزایش قیمت، منوط به هماهنگی استانداری با مقامات ذیصلاح، یعنی وزارت کشور و وزارت صنعت، معدن و تجارت است. استانداری در حال پیگیری از مقامات ذیصلاح است و قیمت جدید نان در صورت موافقت آنها اعلام خواهد شد». مدیرکل تعزیرات حکومتی استان تهران هم اعلام کرده تاکنون موضوع افزایش قیمت نان تصویب نشده است و با نانوایان گرانفروش برخورد میشود. هر بار پیش از گرانشدن قیمت نان، اظهارنظرهای مختلفی از سوی مسئولان مربوطه ارائه میشود و بعد از آن گاهی قیمت نان تا ۵۰ درصد افزایش مییابد. بلاتکلیفی قیمت نان، انتقادات نمایندگان مجلس را نیز به دنبال داشته است. علی خضریان سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس دراینباره میگوید: «دولت میخواهد نرخ تعیین کند و آن را ثابت نگه دارد و نانوا هم نمیتواند با این شرایط زندگی کند. ادعای مطرحشده از طرف نانوایان مبنی بر افزایش هزینههای اولیه را یک مسئول و نهادی باید مورد بررسی قرار دهد که حقوق نانواها تضییع نشود. یک نفر باید مسئولیت کار را بر عهده بگیرد. از یک طرف ستاد تنظیم بازار کشور میگوید تعیین نرخ نان در دست استانداری است، از طرف دیگر استانداری گردن نمیگیرد و عملا معیشت مردم را پاسکاری میکنند. این نشان از بیمسئولیتی در انجام مسئولیتهاست که خود عامل ایجاد بیانضباطی در بازار و بلاتکلیفی قیمت نان است». ایشان در ادامه میافزاید: «با بحران بیمسئولیتی مواجه هستیم. مسئولان ما یاد گرفتهاند برای حل یک بحران اصلا هیچ تصمیمی نگیرند و با پاسکاری موضوع به همدیگر حق مردم را ضایع کنند». روشن است با توجه به شرایط فعلی که در آن قرار داریم تشدید نظارت بر عملکرد مسئولان در روزهای پایانی دولت تدبیر و امید توسط نهادهای بالادستی مانند مجلس شورای اسلامی امری ضروری و واجب است. نان کالایی اساسی و جزء قوت مصرفی غالب مردم بهخصوص مردم کمبضاعت است. شایسته است مسئولان مربوطه هرچه سریعتر جهت جلوگیری از هرجومرج و سوءاستفاده عدهای، با پیشبینی تمهیدات مناسب همچون آب، برق و گاز یارانهای و معافیتهای مالیاتی، هزینههای نانوایان را کاهش دهند تا با رعایت حقوق آنان، دیگر نیازی به افزایش قیمت نان نباشد و به این شکل، حقوق مصرفکننده و طبقات ضعیف جامعه نیز رعایت شود.