هدیه تناولی به مردم ایران
ایسنا: «پرویز تناولی» از هنرمندان شناختهشده و از علاقهمندان و پایبندان هنرهای عامیانه است. او با اهدای مجموعه دستبافتههای عشایری که بیش از ۶۰ سال برای جمعآوری آنها زحمت کشیده بود، یادگاری ارزشمندی برای مردم ايران به جا نهاد. حالا باید دید که متولیان امر و پژوهشگران تا چه اندازه میتوانند از این مجموعه ارزشمند برای زنده نگهداشتن هنر و صنایعدستی پیشین ایرانی بهره بگیرند. تناولی که بیشتر در حوزه مجسمهسازی شهرت دارد، در سالهای حضورش در ایران، انواع فرشها و گلیمهای دستبافت عشایر ایرانی را جمعآوری و مجموعه ارزشمندی را به دست آورد؛ مجموعهای که 1408 اثر آن به موزه نصیرالملکِ شیراز اهدا شده است و بخشی از آن یعنی هشت قطعه هماکنون بهصورت موقت در موزه ملی فرش ایران (تهران) به نمایش گذاشته شده است، هرچند به دلیل شرایط کرونایی امکان بازدید حضوری از این مجموعه وجود ندارد. این وقف فرهنگی، از آنجایی بسیار حائز اهمیت میشود که با توجه به تغییر شرایط زندگی عشایر، احتمالا بسیاری از این دستبافتهها شاید دیگر تولید نشوند. از این رو زنده نگهداشتن آنها کمک بسیاری به تاریخ و فرهنگ میکند. به گفته محمدرضا کارگر، مدیرکل موزهها و اموال منقول تاریخی، کشورهای عربی خواهان مجموعه دستبافتههای عشایری و روستایی پرویز تناولی بودند و پیشنهادهای میلیوندلاری برای خرید آثار داده بودند اما پرویز تناولی دوست داشت که این آثار برای نسلهای آینده ایران باقی بماند. تناولی که مجموعهای از قفلهای ایرانی را نیز گردآوری میکرد، یادآور شده بود که «مادران عشایر که پسرانشان را با گله همراه میکردند، هنر دستهای خود را به زیبایی روی بافتههای «نمکدانها» به یادگار گذاشتهاند. با خودم گفتم اگر من اینها را جمعآوری نکنم، چه کسی این کار را انجام میدهد؟ اروپاییها و آمریکاییها خیلی به این موضوعات توجه کردهاند اما در ایران به مواردی مثل قفلها، طلسمها، سنگ قبرها و گرافیک سنتی توجهی نشده است. این هنرها از دل مردم برخاستهاند و مردمی هستند. کسانی که اینها را به وجود آوردهاند دانشگاه نرفتهاند و تعلیم پیش استاد ندیدهاند، اما خود به خود جوهر وجودشان که با عشق بوده باعث شده آثاری به وجود بیاورند که اسم هنر را روی آنها بگذاریم». رونمایی از مجموعه دستبافتههای تناولی که این روزها هشت قطعه آن بهصورت موقت در موزه ملی فرش قرار گرفته است، بهانه خوبی است برای بازدید ا ز این نمایشگاه. موزه فرش ایران همانند سایر موزهها در این روزها سوتوکور است و مجموعه تناولی نیز در همین شرایط در طبقه دوم این مجموعه قرار گرفته و قرار است بهصورت مجازی در اختیار علاقهمندان قرار بگیرد. در این مجموعه انواع دستبافتههای عشایری مانند گلیم، نمکدان، تاچه، گبه، نیمخورجین، چنته، جای قلیان، روکرسی، رواسبی، مفرش، سفره نان، جای تنباکو و... دیده میشود. پریسا بیضایی، مدیر موزه ملی فرش ایران امیدوار است پرویز تناولی در تصمیم خود یعنی اهدای تنها 9 قطعه تجدیدنظر کند و تعداد بیشتری را برای این موزه در نظر بگیرد. او درباره این نمایشگاه میگوید: «آثار این مجموعه بسیار برای ما جالب بود و موزه فرش از خیلی از آنها مانند نمکدانها و مفرشهای بینظیر بیبهره است. خیلی خوشحال میشویم تعداد آثار اهدايی ایشان به موزه فرش بیشتر باشد تا ما نیز بتوانیم از این مجموعه ارزشمند بهره ببریم. ما مجموعهای از دستبافتههای عشایری را داریم، اما آثار آقای تناولی به غنای این مجموعه کمک میکند». با توجه به شرایط فعلی هماکنون امکان بازدید حضوری وجود ندارد اما صفحه اینستاگرام موزه فعال است و در آنجا گزارشها و تصاویری از این مجموعه در اختیار مخاطبان قرار میگیرد.