رؤیای زندگی بهتر در سرزمینی دیگر
زهرا جوهرچی: بمبها خانه را بر سرش آوار کردهاند، قشریها و متعصبان به بهانه دینداری او را از خانه و شهرش آواره کردهاند، کودکان را ربوده و بهعنوان بردههای جنسی و کارگر فروختهاند. فقر اقتصادی و نبود حداقل امکانات، گرسنگی و جنگهای طولانیمدت او را از شهر و دیار آواره کرده است. گاهی هم عرصههای فرهنگی و اجتماعی آنچنان برای مردم تنگ شده که فرار از مملکت را بر قرارشان ترجیح دادهاند؛ آری پناهندگان از هر قوم و نژاد و کشوری باشند، در آرزو و رؤیای زندگی بهتر و آیندهای روشنتر، خواسته یا ناخواسته کوچ کردهاند. در این مهاجرت بعضی درخشیدهاند، بالیدهاند و در دنیای پیشرفته، وجودشان را به اثبات رساندهاند؛ اما تعدادی تا پایان عمر کارگر، برده و بیهویت ماندهاند. در کشور ما کودکان زبالهگرد که اغلب بدون برگه هویت هستند، در بدترین شرایط معیشتی و بهداشتی قرار دارند. سودجویان با استخدام پناهندگان با حداقل حقوق، بدون بیمه و مزایای شغلی و در بدترین اشکال کار، حداکثر بهرهکشی را از آنان دارند. حدود دو سال است همهگیری کرونا روزگار جهانیان را دگرگون کرده است. به گزارش فیلیپیو گراندی، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد، در سال ۲۰۲۰ با وجود خطرات ناشی از ویروس کرونا بیش از نیمی از کودکان پناهنده از تحصیل بازماندهاند. گرندی نگران آینده دختران پناهنده است. خشونت در منطقه ساحلی آفریقا به تعطیلی بیش از دوهزارو 500 مدرسه در این منطقه منجر شده است. طبق برآوردهای جمهوری اسلامی در سال تحصیلی 1398-۱۳99، حدود ۴۸۰ هزار کودک پناهنده و بدون مدرک تحصیلی در مدارس ایران ثبتنام کردهاند. با وجود این، تعداد بیشماری از این کودکان موفق به کسب تحصیل نمیشوند. شهریه اجباری برای خانوادههای پرجمعیت افغانستانی در مدرسه و دانشگاه معضل بزرگی است. چه استعدادهایی که موفق به تحصیل نمیشوند. از طرف دیگر، بیکاری والدین و شغلهای فصلی و بدون بیمه، کودکان افغانستانی را راهی بازار کار میکند. ازدستدادن فرصت کودکی و آسیبهای روحی و روانی ناشی از کار، آینده این کودکان بیگناه را تباه میکند. هیچ انسانی نقشی در مکان تولدش ندارد. ایکاش کشورها حقوق کودکان پناهنده را بهطور کامل برای آنها منظور دارند. به گزارش کمیساریای عالی پناهندگان بیش از یک درصد از جمعیت جهان آواره هستند. بیش از دوسوم آوارگانی که از کشورهایشان گریختهاند از شهروندان پنج کشور بودهاند؛ ازجمله کشور سوریه. همچنین بین سالهای 2018 تا 2020 یک میلیون نوزاد پناهنده متولد شدهاند. بیستودوم ژوئن برابر با 30 خرداد، روز جهانی پناهندگی اعلام شده است. کاهش آمار پناهندگان و فراهمکردن حداقل امکانات معیشتی و آموزشی آنان با وجود این شرایط تحقق مییابد: الف. پرهیز از جنگ و خشونت از هر نوع (نژادی، قبیلهای، دینی و...). ب. بهرسمیتشناختن حق آموزش و داشتن برگه هویت برای پناهندگان. پ. نظارت بر کار پناهجویان و کنترل پیمانکارانی که این پناهجویان را به کار میگمارند. انجمن پرنده درخت کوچک ضمن بزرگداشت این روز، اعلام میدارد که همواره با حمایت کامل از این کودکان در زمینههای آموزشی و پرورشی گامهای استواری برداشته است. به امید روزی که هیچکس مجبور به مهاجرت نباشد.