آیا بحران اقتصادی منجر به خودکشی می‌شود

زنانی که همسرشان خودکشی کرده بود، در برابر دفاتر مالیاتی در بولونیای ایتالیا راهپیمایی کردند. اعتراض آنان به این بود که ریاضت اقتصادی و گرفتن مالیات، همسران‌شان را در معرض خطر خودکشی قرار داده است. این نخستین خاستگاه جنبشی در سلامت روان اروپا بود که به‌عنوان «خودکشی در نتیجه بحران اقتصادی» شناخته می‌شود. اما همگان با این تعبیر از رویدادها و ارتباط عوامل اقتصادی با این خودکشی‌ها موافق نبودند. گرچه در مجلات معتبر، مقالات و نتایج پژوهش‌هایی در حمایت از این فرضیه منتشر شدند، اما بعضی صاحب‌نظران معتقدند این ادعا که افزایش خودکشی با رکود اقتصادی مرتبط است، تعبیر و تفسیری پیش‌هنگام و بدون پشتوانه شواهد کافی است. نویسندگان این یادداشت، برای پاسخ‌دادن به آن سؤال، نرخ خودکشی و اقدام به خودکشی در سال‌های ۲۰۰۰ را که دلایل اقتصادی داشتند، با استفاده از اطلاعات «مؤسسه ملی آمار ایتالیا» بررسی کردند. بر اساس این بررسی، هم مرگ ناشی از خودکشی و هم موارد اقدام به خودکشیِ ناشی از علت‌های اقتصادی، در این دوره زمانی رو به افزایش بوده است، اما از اولین سال بحران اقتصادی جهانی در سال ۲۰۰۸ سرعت رشد آن افزایش شدیدی پیدا کرده است (نمودار ۱). این محققان، با توجه به اینکه خودکشی در مجموع پدیده نادری است و با توجه به اینکه روند تغییرات خودکشی از الگوی مشابهی پیروی می‌کرد، برای افزایش دقت در برآوردهای انجام‌شده درخصوص سهم قابل‌ انتساب به رکود اقتصادی، در مرحله بعد میانگینِ موارد خودکشی و اقدام به خودکشی در این دوره زمانی را بررسی کردند. موارد خودکشی و اقدام به خودکشی در سال‌های پیش از بحران مالی با نرخ برآوردشده 2/10 در سال رو به افزایش بوده است، اما بعد از آن این نرخ به میزان 9/53 در هر سال افزایش یافته است (نمودار ۲). تحلیل‌های آماری بیشتر نشان می‌دهد که در این دوره ۲۹۰ مورد خودکشی یا اقدام به خودکشی، اضافه بر برآوردهای مبتنی بر روند قبلی، رخ داده است که قابل‌ انتساب به عوامل اقتصادی مربوط به دوره رکود است. بررسی تأثیر بحران و رکود اقتصادی بر وضعیت و مسائل سلامت روان در مناطق مختلف جهان نیاز به پژوهش‌های بیشتری دارد. این یافته‌های اولیه می‌تواند هشداری محتاطانه باشد در این زمینه که رکود و ریاضت اقتصادی افراطی می‌تواند هزینه‌های انسانی بالایی در پی داشته باشد.

* رابرت دوگلی، میشل مارموت و دیوید استاکر در مقاله‌‌ای به خودکشی و اقدام به خودکشی بیش از حد در ایتالیا که ناشی از بحران اقتصادی بود پرداخته بودند که چکیده‌ای از آن را به ترجمه سامان توکلی در اینجا خواندید.