بیانیه مشترک وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان + روسیه
بیانیه مشترک وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان + روسیه در دومین نشست وزرای امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان صادر شد.
در پایان مشترک وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان + روسیه بیانیه‌ای به شرح زیر صادر شد.
وزرای امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان از جمله جمهوری اسلامی ایران، جمهوری خلق چین، جمهوری اسلامی پاکستان، جمهوری تاجیکستان، ترکمنستان و جمهوری ازبکستان + فدراسیون روسیه در تاریخ ۲۷ اکتبر ۲۰۲۱ در تهران دیدار کردند.
این دیدار توسط جناب آقای محمد مخبر معاون اول محترم رئیس جمهوری اسلامی ایران افتتاح شد و ایشان سخنرانی جامعی در مورد وضعیت افغانستان داشتند. سپس پیام ویدئویی جناب آقای آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد در افتتاحیه نمایش داده شد. در ادامه وزرای محترم امور خارجه در مورد مسائل مربوط به افغانستان سخنرانی کردند. سپس جلسه در پی بحث‌ها و گفتگو‌ها در فضایی سرشار از اعتماد، تفاهم چندجانبه و رویکرد سازنده، با تصویب بیانیه مشترک وزیران خاتمه یافت.
وزرای خارجه:
● با توجه به اینکه وضعیت در افغانستان به طور اساسی تغییر کرده است بر حمایت از حاکمیت ملی، استقلال سیاسی، وحدت و تمامیت ارضی افغانستان و عدم مداخله در امور داخلی آن تاکید کردند؛
● با یادآوری اصول پذیرفته شده جهانی حقوق بین الملل و احترام به آرمان مردم افغانستان برای تحقق صلح پایدار، برای مشاهده یک افغانستان با ثبات، توسعه، رفاه و روابط هماهنگ با کشورهای همسایه ابراز امیدواری کردند؛
● از وضعیت پیچیده نظامی- سیاسی، اجتماعی-اقتصادی و بشردوستانه در افغانستان نگرانی عمیقی ابراز داشتند؛
● توافق دارند که کشور‌هایی که مسئول اصلی مشکلات در افغانستان هستند باید تعهدات خود را با جدیت انجام دهند و کمک‌های ضروری اقتصادی، معیشتی و بشردوستانه را برای کمک به تحقق انتقال پایدار وضعیت در افغانستان، به این کشور ارائه دهند؛
● متذکر شدند یک ساختار سیاسی فراگیر و گسترده با مشارکت همه اقوام تنها راه حل مسائل افغانستان است؛
● حمایت قوی کشورهای همسایه افغانستان برای دستیابی به صلح، ثبات و آشتی ملی در این کشور را ابراز نموده و همه طرف‌های درگیر از جمله طالبان را برای ادامه گفتگو‌ها و مشورت‌های سیاسی به منظور بهبود وضعیت آتی این ملت تشویق کردند؛
● بر این موضوع که سازمان‌های بین المللی و منطقه‌ای به ویژه سازمان ملل متحد و اعضای شورای امنیت سازمان ملل باید به مسئولیت خود در زمینه پیشبرد حل و فصل سیاسی مسائل افغانستان پایبند باشند و از افغان‌ها برای توسعه زیرساخت‌های اقتصادی-اجتماعی کمک‌های اقتصادی و بشردوستانه حمایت کنند، تاکید کردند؛
● با ابراز نگرانی شدید درمورد وخامت اوضاع اقتصادی در افغانستان از جامعه بین المللی درخواست ارائه کمک‌های بشردوستانه به صورت فوری نمودند؛
● حملات تروریستی را در هر فرم و شکل از جمله حملات علیه گروه‌های قومی و مذهبی به ویژه حملات تروریستی اخیر به مساجد را شدیدا محکوم نمودند.
مفاد بیانیه:
حمایت مستمر و واقع بینانه از حل و فصل اختلافات بوسیله گفتگو و مذاکره میان طرف‌های مربوطه برای دستیابی به مصالحه ملی، راه حل سیاسی پایدار و تشکیل دولت فراگیر.
در خواست از طرف‌های افغان در راستای اجرای سیاست‌های داخلی و خارجی متواضعانه و محتاطانه، در جهت بازگرداندن هرچه سریعتر نظم به جامعه، تحقق بخشیدن به عملکرد مؤثر ادارات دولتی، ارائه خدمات عمومی اولیه به مردم، اقدام در جهت بهبود معیشت مردم و صیانت از حقوق اساسی افراد از جمله گروه‌های قومی، زنان و کودکان در افغانستان؛
توجه به ضمانت‌ها و تعهدات طرف‌های مسئول ذیربط افغان به جامعه بین المللی بدین ترتیب که قلمرو افغانستان هیچ گونه تهدیدی برای کشورهای همسایه ایجاد نخواهد کرد و توسط گروه‌های جنایتکار، تروریستی و جدایی طلب استفاده نخواهد شد و ابراز امیدواری که به طور جدی روابط خود را با انواع گروه‌های تروریستی قطع کرده، به آن‌ها حمله کند و آن‌ها را به طور قاطع از بین ببرد.
درخواست از طرف‌های ذیربط که به تمام مسئولیت‌های غیرقابل انکار خود پایبند باشند، رویکردی دوستانه در قبال کشورهای همسایه اتخاذ کنند و به اصول پذیرفته شده جهانی حقوق بین الملل و حقوق اساسی بشر احترام بگذارند و از امنیت و حقوق مشروع اتباع و مؤسسات خارجی در افغانستان حمایت کنند.
تشویق طرف‌های ذیربط افغان به رویارویی با تهدیدات و چالش‌های مختلف از جمله تروریسم، قاچاق مواد مخدر و قاچاق انسان، سرکوب جرایم سازمان‌یافته و سایر اعمال جنایتکاران‌های که از داخل افغانستان نشات میگیرد، در عین درنظر داشتن تهدیدات تروریسم و اثربخشی مبارزه با تروریسم در افغانستان، و انجام مذاکرات دوجانبه یا از طریق کانال‌های چندجانبه، به منظور برقراری امکان از سرگیری همکاری‌های مبارزه با تروریسم با افغانستان در زمان مقتضی.
درخواست از طرف‌های ذیربط افغانستان و جامعه بین المللی برای رسیدگی به دلایل اصلی مهاجرت و آوارگی اجباری در افغانستان، پرهیز از هر گونه فعالیت بی ثباتکنند‌های که وضعیت را بدتر میکند، و همکاری برای یافتن راه حل دائمی برای وضعیت مستمر پناهندگان افغان.
درخواست از جامعه بین‌المللی و کشورهای کمک‌کننده به منظور فراهم آوردن حمایت‌های مالی مستمر، کافی و متناسب از کشورهای میزبان پناهندگان افغان، به‌ویژه جمهوری اسلامی ایران، جمهوری اسلامی پاکستان و سایر کشورهای همسایه افغانستان.
درخواست از جامعه بین‌المللی به منظور ارائه کمک‌های بشردوستانه فوری‌تر از جمله غذا، دارو، تجهیزات زمستانی و ... برای جلوگیری از بحران انسانی و موج پناهجویان در افغانستان و جلوگیری از شوک جدید به کشورهای همسایه و جامعه بین‌المللی.
درخواست از جامعه جهانی تا اقدامات مشخصی را برای کمک به افغانستان در برابر کووید ۱۹ و جلوگیری از انتشار ویروس انجام دهد.
پیشنهاد ایجاد یک ساز و کار برای برگزاری جلسات منظم نمایندگان ویژه در امور افغانستان. همچنین، نسبت به همکاری ساز و کار جلسات منظم نمایندگان سفارتخانه‌ها در افغانستان در آینده نزدیک، در راستای ترویج و رایزنی در مورد جزئیات همکاری‌های مربوطه برای رسیدن به دست‌اورد‌های ملموس‌تر موافقت شد.
تصریح کردند که جامعه بین المللی به صورت مثبت به تعامل خود با افغانستان ادامه داده و با نقشه راه طولانی مدت دستور کار تعامل سیاسی، یکپارچه گی اقتصادی و اتصالات منطقه‌ای را پیش ببرد.
وزرای امور خارجه با قدردانی از میزبانی جمهوری اسلامی ایران در دور دوم این نشست، موافقت خود را برای برگذاری دور سوم این نشست در سال ۲۰۲۲ اعلام کردند.
متن انگلیسی این ترجمه مورد استناد است.
وزیر امور خارجه گفت: مهمترین مسئله و نکته‌ای که مورد توجه قرار گرفت، تمرکز بر راه حل سیاسی در افغانستان بود. ما در این رابطه در جلسه بسته خودمان بیشتر بحث کردیم و تاکید کردیم که دولت فراگیر باید در افغانستان با مشارکت همه اقوام تشکیل شود.
وی گفت: ما با تاکید بر این که مشروعیت بین‌المللی، بدون مقبولیت داخلی ره به جایی نخواهد برد و باید همه طرف‌ها را برای تشکیل حکومت فراگیر تشویق کنیم. در عین حال همه ما نگرانی‌های مشترکی داشتیم که بخش‌هایی از آن در بیانیه پایانی آمده است.
امیرعبداللهیان در ادامه با اشاره به نگرانی کشورهای همسایه در موضوعات وضعیت حقوق بشر و زنان در افغانستان، گسترش تروریسم داعش، گسترش فقر و آوارگی، گسترش مواد مخدر در افغانستان، امنیت مرزها و نگرانی از موج آوارگان، بیان داشت: کشورهای همسایه و جامعه جهانی باید به مردم افغانستان کمک کنند که هیئت حاکمه سرپرستی در افغانستان، دیگر اقوام را در حکومت سهیم کند و همه افغانی‌ها در کنار هم و با وحدت ملی در کشور خودشان از این مرحله سختی که ۲۰ سال اشغال و جنگ افروزی آمریکا و متحدینش در افغانستان ایجاد کردند رها شود.
وزیر امور خارجه روسیه تصریح کرد: روشن است که وضعیت افغانستان برای آمریکا و دیگر کشورها چندان مهم نیست.
وی با بیان اینکه هیئت حاکمه سرپرستی افغانستان در کابل قدرت گرفته است، گفت: این فرصتی برای بازگشت افغانستان به عرصه بین‌الملل به ثبت رساندن اوضاع سیاسی این کشور است.
لاوروف اضافه کرد: برگزاری انتخابات سراسری در افغانستان قابل احترام است و باعث تامین منافع تمام گروه‌هایی که در افغانستان حضور دارند، می‌شود.
وانگ یی وزیر امور خارجه چین در سخنرانی مجازی خود در دومین نشست همسایگان افغانستان به اضافه روسیه، گفت: معتقدیم که دومین نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان در زمان خوبی برگزار شده است و این این باعث می‌شود که کانال‌های دیپلماتیک ایجاد شده تقویت شود.
وزیر امور خارجه چین بیان داشت: تاکنون در این اجلاس در مسیر خوبی حرکت کردیم و امیدواریم همگی بتوانیم به تحقق صلح و آرامش در افغانستان کمک کنیم.
وانگ یی با بیان اینکه چین در موضوع افغانستان با نمایندگان کشورهای مختلف رایزنی کرده و در کابل نیز رایزنی‌هایی را در این زمینه به پیش برده است، گفت: ما همکاری‌های خود را با کشورهای مختلف در ارتباط با موضوع افغانستان ادامه می‌دهیم تا وضعیت و تا وضعیت در این کشور بهبود پیدا کرده و موفق مردان افغانستان بتوانند زندگی بهتری داشته باشند.
شاه محمود قریشی در دومین نشست همسایگان افغانستان اظهار داشت: جامعه جهانی باید به وضعیت اقتصادی مردم افغانستان توجه کند. ما معتقدیم که باید پول‌های افغانستان در خارج از کشور آزاد شود.
وزیر امور خارجه پاکستان با اشاره به تحولات اخیر در افغانستان، گفت: در مدت اخیر و تحولات مهمی در تحولات مهمی در این کشور رخ داد و انتقال قدرت بدون خونریزی در این کشور به رخ داد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر شاهد موج فراگیر پناهجویان نیستیم، تصریح کرد: اولین نشست اولین نشست کشورهای کشورهای همسایه افغانستان برگزار شد و این نشست نیز در ادامه آن برگزار شده و کشورهای همسایه در افغانستان باید در یک هماهنگی، چالش‌های به وجود آمده را به نوعی مدیریت کنند.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه همگان باید برای برون‌رفت از بحران موجود در افغانستان، کمک کنیم، تصریح کرد: احترام به حاکمیت و حفظ تمامیت ارضی، عدم دخالت در امور داخلی، جزو اصول اساسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.
امیرعبداللهیان ریشه مشکلات افغانستان را در عوامل خارجی دانست و عنوان کرد: آمریکا باید مسئولیت خود را در قبال فجایعی که در دو دهه گذشته در افغانستان به وجود آمده، با صدای بلند بپذیرد.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از همسایگان مهم جمهوری اسلامی افغانستان که مستقیما از حوادث آن کشور تاثیر می‌پذیرد، اهمیت بسیاری برای تقویت همکاری‌های منطقه‌ای در جهت کمک به روند برقراری ثبات، توسعه امنیت و تشکیل دولت فراگیر در افغانستان با تسهیل ارائه کمک‌های بشردوستانه به مردم آن کشور قائل است.
پس از برگزاری اولین نشست مجازی کشورهای همسایه افغانستان در پاکستان، دومین نشست وزرای امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان در تاریخ ۵ آبان ۱۴۰۰ در تهران برگزار می‌گردد. در این نشست کشورهای پاکستان، چین، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان به انضمام فدراسیون روسیه و به میزبانی ایران مشارکت دارند.
جمهوری اسلامی ایران همواره تاکید دارد راه حل برون رفت افغانستان از چالش های سیاسی و امنیتی کنونی، بر تلاش همه طرف ها برای تشکیل دولتی فراگیر با مشارکت همه گروه های قومی و مذهبی از طریق گفتگوهای بین افغانستانی با رعایت حقوق همه آحاد مردم و بدون مداخله خارجی استوار خواهد بود. قطعا افغانستان با ثبات، امن، توسعه یافته و با اقتصادی شکوفا تامین کننده منافع ملی همه همسایگان به ویژه ایران است.
از سوی دیگر، موج جدید آوارگان افغانستانی توجه مضاعف جامعه بین الملل، سازمان ملل متحد و همچنین کشورهای مقصد مهاجرین افغانستانی را طلب می کند و در این خصوص هیچ دولتی نباید از نقش، مسئولیت و سهم خود در برابر این مسئله شانه خالی کند.
نشست کشورهای همسایه افغانستان در تهران بر این دکترین استوار است که امنیت افغانستان با تشکیل دولتی فراگیر و مورد حمایت آحاد مردم آن کشور و با حمایت کشورهای منطقه و پشتیانی جامعه جهانی تامین گردد. همچنین جلوگیری از احیای داعش در افغانستان و ضرورت مبارزه جهانی با پدیده شوم تروریسم به ویژه از سوی کشورهای منطقه مورد تاکید است.
در پایان، تاکید می گردد جمهوری اسلامی ایران از تمامی ابتکارات منطقه‌ای در مساله افغانستان حمایت کرده و ضمن ایفای نقش فعال اعتقاد جدی دارد فراگیر بودن پلتفرم‌ها به نفع صلح و امنیت منطقه است.
معاون اول رئیس جمهور بیان کرد: ایران نگران مردم مظلوم افغانستان است و همسایگان را دعوت میکند تا با هم‌اندیشی و هر ابتکاری، هر چه زودتر راه‌های کمک به مردم افغانستان در عبور از بحران را پیدا کنند.
وی گفت: ایران بر اساس راهبرد اساسی رهبر معظم انقلاب تمام گذرگاه‌های مرزی خود را برای تجارت و ارسال کمک دیگر کشورها به افغانستان بازگذاشته است و تمام امکانات و راه‌ها و بنادر و از جمله بندر چابهار را در اختیار قرار می دهد.
پیام آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل نیز در این نشست قرائت خواهد شد.
روز گذشته وزیر امور خارجه کشورمان از همتایان ترکمنستانی، پاکستانی و تاجیکستانی استقبال کرد. وزیر امور خارجه ازبکستان نیز برای شرکت در این نشست صبح امروز وارد تهران شد.
همچنین به گفته سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه، سفرا و نمایندگان کشورهای خارجی نیز در این نشست حضور دارند.
وزرای امور خارجه روسیه و چین به صورت مجازی در این نشست حضور خواهند داشت.
دور اول این نشست به ابتکار پاکستان به صورت مجازی برگزار شده بود که در انتهای این نشست پیانیه‌ای منتشر شد.
پس از سقوط دولت اشرف غنی و تسلط طالبان بر افغانستان، تحولاتی در این کشور رخ داده و درحال وقوع است که پیامد‌های ناگزیری در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی منطقه دارد.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از همسایگان افغانستان که مستقیماً از حوادث این کشور تأثیر می‌پذیرد، اهمیت زیادی برای تقویت همکاری‌های منطقه‌ای جهت کمک به روند صلح در افغانستان قائل است.
جمهوری اسلامی ایران در طول همانند ۴۰ دهه گذشته نیز پس از آغاز موج جدید تحولات سیاسی - امنیتی افغانستان، همواره میزبان مهاجران افغانستانی بوده است. اما به دلیل تحریم‌های یک جانیه و ظالمانه آمریکا دیگر توان جذب این افراد را نداشته و منابع جدید برای تخصیص جهت میزبانی از آن‌ها ندارد و کشورها و سازمان‌های بین‌المللی برای کمک‌های بشردوستانه به افغانستان و حمایت مالی و سیاسی از میزبانان این مهاجران اقدام کنند.
اما از آنجایی که یکی از ارکان سیاست خارجی دولت جدید ایران بسط و توسعه ارتباط با همه همسایگان بوده و تهران برای همسایگان خود اولویت ویژه‌ای قائل است، در این چارچوب افغانستان و کمک به تحقق صلح، شکوفایی و امنیت آن دستورکار قطعی سیاست خارجی در دوران جدید خواهد بود.
حسین امیرعبداللهیان روز گذشته پس از دیدار با شاه‌محمود قریشی وزیر امور خارجه پاکستان، در کنفرانس خبری، بیان کرد: ما گفت‌وگو‌های خود را در خصوص آخرین تحولات در افغانستان انجام دادیم و همچنان تحولات افغانستان را با دقت دنبال می‌کنیم.
وزیر امور خارجه گفت: باور داریم که تشکیل دولت فراگیر با مشارکت همه اقوام در افغانستان به عنوان مهمترین راهکار سیاسی پیش روی همه ما قرار دارد. ما تماس‌های خودمان را با همه طرف‌ها در افغانستان دنبال می‌کنیم و تماس‌ها و مشورت‌های امنیتی جمهوری اسلامی ایران با هیئت حاکمه سرپرستی و یا موقت در افغانستان در جریان است.
امیرعبداللهیان تصریح کرد: در عین حال کمک به افغانستان برای برون رفت از وضعیت کنونی، از ظرفیت تمامی گذرگاه‌های مرزی ایران هم برای تجارت‌های مرزی، هم برای ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه و تسهیل کمک‌های انسان‌دوستانه که وارد ایران می‌شود، استفاده می‌کنیم.
همچنین سراج‌الدین مهرالدین وزیر امور خارجه تاجیکستان، «عبدالعزیز کامل اف» وزیر امور خارجه ازبکستان، رشید مردوف معاون رئیس کابینه وزرا و وزیر امور خارجه ترکمنستان نیز وارد تهران شدند و مورد استقبال مسئولان وزارت امور خارجه کشورمان قرار گرفتند.